Odpowiedzialność majątkowa funkcjonariuszy publicznych – część 2

W pierwszej części cyklu artykułów o odpowiedzialności majątkowej funkcjonariuszy publicznych omówiłem podstawowe założenia komentowanej ustawy oraz użyte przez ustawodawcę zwroty w niej zdefiniowane.

Interesuje Cię ten temat i chcesz wiedzieć więcej? kliknij tutaj >>

Wskazałem również, że kluczowym zagadnieniem dotyczącym stosowania tej ustawy jest poprawne rozumienie pojęcia rażącego naruszenia prawa, którego tłumaczenie może być dokonywane na podstawie ukształtowanych zasad orzecznictwa i wykładni doktrynalnej głównie z zakresu prawa administracyjnego, prawa cywilnego i prawa pracy.

Zasady odpowiedzialności

Funkcjonariusz publiczny ponosi odpowiedzialność majątkową w przypadku łącznego zaistnienia niżej określonych przesłanek (art. 5 ustawy):

1. Rażące naruszenie prawa przy wykonywaniu władzy publicznej zostało stwierdzone w jeden ze sposobów określonych w art. 6 omawianej ustawy.
   
   
2. Rażące naruszenie prawa przy wykonywaniu władzy publicznej zostało spowodowane zawinionym działaniem lub zaniechaniem funkcjonariusza publicznego.
   
   
3. Na mocy prawomocnego orzeczenia sądu lub na mocy ugody zostało wypłacone przez podmiot odpowiedzialny odszkodowanie za szkodę wyrządzoną przy wykonywaniu władzy publicznej z rażącym naruszeniem prawa.
   
   

Odpowiedzialność funkcjonariusza publicznego ma charakter obligatoryjny, co oznacza, że w razie zaistnienia przesłanek wskazanych w ust. 1, 2 i 3 łącznie odpowiedzialność materialna funkcjonariusza publicznego ma charakter obowiązkowy, czyli w tym zakresie kierownik jednostki, która wypłaciła odszkodowanie za rażące naruszenie prawa, nie ma żadnego wyboru, bo decydują obiektywne ustalenia stanu faktycznego danej sprawy.

W art. 6 omawianej ustawy określono 11 przypadków stwierdzenia rażącego naruszenia prawa przy wykonywaniu władzy publicznej. Są to następujące sytuacje:

1. wydanie ostatecznej decyzji stwierdzającej nieważność decyzji lub postanowienia na podstawie art. 156 § 1 pkt 2 lub art. 156 § 1 pkt 2 w związku z art. 126 Kodeksu postępowania administracyjnego;
   
   
2. wydanie ostatecznej decyzji stwierdzającej nieważność decyzji lub postanowienia na podstawie art. 247 § 1 pkt 2 albo pkt 3 lub art. 247 § 1 pkt 2 albo pkt 3, w związku z art. 219 ustawy Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60, z późn. zm.);
   
   
3. stwierdzenie braku podstawy prawnej lub rażącego naruszenia prawa na podstawie art. 54 § 3 Prawa o postępowaniu przed sądami administracyjnymi;
   
   
4. wydanie prawomocnego wyroku na podstawie art. 145 § 1 pkt 2 Prawa o postępowaniu przed sądami administracyjnymi w związku z art. 156 § 1 pkt 2 Kodeksu postępowania administracyjnego,
   
   
5. wydanie prawomocnego wyroku na podstawie art. 145 § 1 pkt 2 Prawa o postępowaniu przed sądami administracyjnymi w związku z art. 247 § 1 pkt 2 albo 3 Ordynacji podatkowej;
   
   
6. stwierdzenie rażącego naruszenia prawa na podstawie art. 37 § 2 Kodeksu postępowania administracyjnego;
   
   
7. stwierdzenie rażącego naruszenia prawa na podstawie art. 141 § 2 Ordynacji podatkowej;
   
   
8. prawomocne stwierdzenie rażącego naruszenia prawa na podstawie art. 149 lub art. 154 § 2 Prawa o postępowaniu przed sądami administracyjnymi;
   
   
9. prawomocne stwierdzenie rażącego naruszenia prawa na podstawie art. 47714 § 3 Kodeksu postępowania cywilnego (Dz. U. Nr 43, poz. 296, z późn. zm.);
   
   
10. prawomocne stwierdzenie braku podstawy prawnej lub rażącego naruszenia prawa na podstawie art. 47931a § 3 Kodeksu postępowania cywilnego;
    
    
11. ostateczne stwierdzenie braku podstawy prawnej lub rażącego naruszenia prawa na podstawie art. 81 ust. 3 ustawy z dnia 16 lutego 2007 r. o ochronie konkurencji i konsumentów (Dz. U. Nr 50, poz. 331, z późn. zm.).
    
    

Analizując powyższy przepis na tle regulacji prawa pracy, można powiedzieć, że jego zastosowanie w tej problematyce będzie dotyczyć działalności Państwowej Inspekcji Pracy w zakresie:

1. wydania ostatecznej decyzji przez organ PIP stwierdzającej nieważność decyzji lub postanowienia na podstawie art. 156 § 1 pkt 2 lub art. 156 § 1 pkt 2 w związku z art. 126 K.p.a.;
   
   
2. stwierdzenia przez właściwy organ PIP braku podstawy prawnej lub rażącego naruszenia prawa na podstawie art. 54 § 3 Prawa o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – chodzi tutaj o tzw. przypadek samokontroli organu, czyli uchylenia decyzji ostatecznej do dnia rozpoczęcia rozprawy przed wojewódzkim sądem administracyjnym;
   
   
3. wydania prawomocnego wyroku na podstawie art. 145 § 1 pkt 2 Prawa o postępowaniu przed sądami administracyjnymi w związku z art. 156 § 1 pkt 2 K.p.a., czyli rozstrzygnięcia stwierdzającego nieważność decyzji organu PIP;
   
   
4. stwierdzenia rażącego naruszenia prawa na podstawie art. 37 § 2 K.p.a. w zakresie nierozpoznania sprawy w terminie w granicach:
   • problematyki skarg,
   • postępowania administracyjnego I instancji PIP w sprawie wydania decyzji na podstawie art. 11a ustawy z dnia 13 kwietnia 2007 r. o Państwowej Inspekcji Pracy (Dz. U. Nr 89, poz. 589, z późn zm.),
   • administracyjnego postępowania odwoławczego,
   • postępowania administracyjnego organu I instancji PIP w przypadku uchylenia decyzji i przekazania temu organowi sprawy do ponownego rozpoznania;
     
     
5. prawomocnego stwierdzenia rażącego naruszenia prawa na podstawie art. 149 lub 154 § 2 Prawa o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – czyli przypadki bezczynności organu PIP lub niepodporządkowania się wyrokowi sądu administracyjnego stwierdzającego taką bezczynność.

Jeżeli chcesz wiedzieć więcej na ten temat – kliknij tutaj >>