Ochrona prawna w okresie ciąży, na macierzyńskim i wychowawczym

W czasie usprawiedliwionej nieobecności pracownika w pracy, pracodawcę ogranicza zakaz wypowiadania umowy o pracę na czas nieokreślony. Ograniczenie to obejmuje również zakaz wypowiadania warunków pracy i płacy.

Interesuje Cię ten temat i chcesz wiedzieć więcej? kliknij tutaj >>

Przepisy prawa pracy szczególnie chronią trwałość stosunku pracy w okresie ciąży pracownicy oraz korzystania przez pracownika z urlopu macierzyńskiego i wychowawczego.

Zgodnie z art. 177 § 1 Kodeksu pracy pracodawca nie może wypowiedzieć ani rozwiązać umowy o pracę w okresie, gdy pracownica jest w ciąży, a także w trakcie urlopu macierzyńskiego, chyba że zachodzą przyczyny uzasadniające rozwiązanie umowy bez wypowiedzenia z jej winy i reprezentująca pracownicę zakładowa organizacja związkowa wyraziła zgodę na rozwiązanie umowy.

Stosownie do art. 177 § 3 K.p. umowa o pracę zawarta na czas określony lub na czas wykonania określonej pracy albo na okres próbny przekraczający jeden miesiąc, która uległaby rozwiązaniu po upływie trzeciego miesiąca ciąży, ulega przedłużeniu do dnia porodu. Jednak zasady tej nie stosuje się do umowy o pracę na czas określony, zawartej w celu zastępstwa pracownika w czasie jego usprawiedliwionej nieobecności w pracy.

Tylko wówczas pracodawca może zwolnić pracownicę w ciąży lub na urlopie macierzyńskim, jeżeli zachodzą przesłanki do rozwiązania stosunku pracy z winy pracownika, na podstawie art. 52 § 1 K.p.

Przepisy przewidują również, że w razie upadłości lub likwidacji zakładu pracodawca może wypowiedzieć umowę o pracę pracownicy w ciąży lub na urlopie macierzyńskim. W tym przypadku pracodawca jest obowiązany uzgodnić z reprezentującą pracownicę zakładową organizacją związkową termin rozwiązania umowy o pracę. W razie niemożności zapewnienia w tym okresie innego zatrudnienia, pracownicy przysługuje zasiłek macierzyński. Okres pobierania zasiłku macierzyńskiego w takim wypadku wlicza się do okresu zatrudnienia, od którego zależą uprawnienia pracownicze.

Kobiety w ciąży podlegają również szczególnej ochronie w przypadku zwolnień grupowych. W przypadku zwolnień grupowych pracodawca może jedynie wypowiedzieć dotychczasowe warunki pracy i płacy kobiecie w ciąży. Jeżeli wypowiedzenie warunków pracy i płacy powoduje obniżenie wynagrodzenia, to pracownicy przysługuje dodatek wyrównawczy do wynagrodzenia do końca okresu, w którym korzystałaby ze szczególnej ochrony przed wypowiedzeniem lub rozwiązaniem stosunku pracy.

Choć pracodawca nie może wypowiedzieć umowy o pracę pracownicy w ciąży i na urlopie macierzyńskim, ani warunków pracy i płacy, jednak nie ma przeszkód ku temu, żeby zmienić warunki pracy i płacy lub rozwiązać umowę o pracę za porozumieniem stron.

Zgodnie z art. 186¹ § 1 K.p. pracodawca nie może wypowiedzieć ani rozwiązać umowy o pracę w okresie od dnia złożenia przez pracownika wniosku o udzielenie urlopu wychowawczego do dnia zakończenia tego urlopu. Rozwiązanie przez pracodawcę umowy w tym okresie jest dopuszczalne tylko w razie ogłoszenia upadłości lub likwidacji pracodawcy, a także gdy zachodzą przyczyny uzasadniające rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia z winy pracownika.

Jeżeli pracownik trwale zaprzestał sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem w czasie urlopu wychowawczego, musi się liczyć z tym, iż pracodawca może go wezwać do stawienia się w pracy w terminie przez siebie wskazanym, nie później jednak niż w ciągu 30 dni od dnia powzięcia wiadomości o zaprzestaniu sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem i nie wcześniej niż po upływie 3 dni od dnia wezwania.

Szczególna ochrona przysługuje również pracownikowi z mocy art. 186⁴ K.p., który dotyczy powrotu do pracy z urlopu wychowawczego. Zgodnie z tym przepisem pracodawca dopuszcza pracownika po zakończeniu urlopu wychowawczego do pracy na dotychczasowym stanowisku, a jeżeli nie jest to możliwe, na stanowisku równorzędnym z zajmowanym przed rozpoczęciem urlopu lub na innym stanowisku odpowiadającym jego kwalifikacjom zawodowym, za wynagrodzeniem nie niższym od wynagrodzenia za pracę przysługującego pracownikowi w dniu podjęcia pracy na stanowisku zajmowanym przed tym urlopem.

Jeżeli chcesz wiedzieć więcej na ten temat – kliknij tutaj >>