Najniższe wynagrodzenie dla chałupników

W artykule pod tytułem Praca nakładcza kontra telepraca (A-OP, 2008/7/25), P. Wąż wyjaśnia, że osoby wykonujące pracę nakładczą objęte są najniższym wynagrodzeniem za pracę w kwocie 760 zł, a nie minimalnym wynagrodzeniem za pracę, o którym mowa w ustawie z dnia 10 października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę (Dz. U. Nr 200, poz. 1679).

Interesuje Cię ten temat i chcesz wiedzieć więcej? kliknij tutaj >>

Autor, dokonując takiej wykładni, powołuje się na art. 25 cyt. ustawy o minimalnym wynagrodzeniu, zgodnie z którym ilekroć w przepisach prawa jest mowa o „najniższym wynagrodzeniu za pracę pracowników” – przez odwołanie się do odrębnych przepisów lub do Kodeksu pracy albo przez wskazanie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej lub ministra właściwego do spraw pracy, jako zobowiązanego do ustalania takiego wynagrodzenia na podstawie odrębnych przepisów lub Kodeksu pracy – oznacza to kwotę 760 zł.

Interpretacja ta jest oczywiście błędna z kilku względów. Po pierwsze, gramatyczne brzmienie art. 25 cyt. ustawy o minimalnym wynagrodzeniu nie daje podstaw do tego, aby kwotę 760 zł, jako kwotę najniższego wynagrodzenia, zastosować do wykonawców pracy nakładczej.

Czytając dokładnie ten przepis, zauważymy, że ustawodawca posługuje się w nim następującymi elementami:

• w przepisie prawa jest mowa o najniższym wynagrodzeniu za pracę pracowników,
• w przepisie prawa normodawca odwołuje się do odrębnych przepisów lub do Kodeksu pracy, względnie wskazuje ministra właściwego ds. pracy jako zobowiązanego do ustalenia takiego wynagrodzenia.

Aby można było zastosować regulację zawartą w art. 25 ustawy o minimalnym wynagrodzeniu, zaistnieć muszą łącznie wskazane wyżej przesłanki. Oznacza to, że przepis prawa musi mówić o „najniższym wynagrodzeniu za pracę pracowników”, z czego wynika wniosek, że wykluczone są te regulacje, które posługują się wyłącznie pojęciem „najniższego wynagrodzenia”.

Scharakteryzowanie najniższego wynagrodzenia jako przysługującego za pracę pracowników, wskazuje, że przepis nie może wchodzić w skład ściśle rozumianych regulacji z zakresu prawa pracy, gdyż w tej gałęzi prawa normodawcy posługują się wyłącznie odniesieniem skrótowym w postaci zwrotu „najniższe wynagrodzenie”.

Formuła użyta w określonym przepisie prawa mówiącym o najniższym wynagrodzeniu za pracę pracowników musi ponadto przewidywać dalsze odniesienie się do odrębnych przepisów lub do Kodeksu pracy, względnie przewidywać zapis o kompetencjach ministra właściwego ds. pracy jako zobowiązanego do ustalenia tego wynagrodzenia.

Dopiero łączne wystąpienie wskazanych sformułowań, z gramatycznego punktu widzenia, daje podstawę do zastosowanie treści art. 25 cyt. ustawy o minimalnym wynagrodzeniu i uznanie, że mamy do czynienia z najniższym wynagrodzeniem w kwocie 760 zł.

Prowadzi to do wniosku, że zasadniczo zapis w przepisie prawa musi dotyczyć innej gałęzi prawa aniżeli prawo pracy, bo tylko w innej gałęzi prawa istnieje racjonalny sens zamieszczenia tak szczegółowo skonstruowanego sformułowania legislacyjnego.

Drugi argument, na tle analizy rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 31 grudnia 1975 r. w sprawie uprawnień pracowniczych osób wykonujących pracę nakładczą, Dz. U. z 1976 r. Nr 3, poz. 19, wywodzi się z wykładni systemowej.

Dokonać trzeba analizy systemowej postanowień tego rozporządzenia i na tej podstawie ustalić, czy pojęcie najniższego wynagrodzenia za pracę może w systemowym ujęciu mieć zastosowanie do osób wykonujących pracę nakładczą.

Analiza przepisów powołanego rozporządzenia prowadzi do wniosku, że szereg instytucji Kodeksu pracy znajduje zastosowanie wprost do osób wykonujących pracę nakładczą.

Dotyczy to w szczególności przepisów art. 84-91 Kodeksu pracy, które normodawca w § 12 ust. 4 rozporządzenia nakazuje stosować do wykonawców wprost. Dodać przy tym trzeba, że w tym samym § 12 ust. 3 rozporządzenia, normodawca przewiduje odpowiednie stosowanie art. 78 oraz art. 82 i 83 K.p.

Zestawienie tych różnic legislacyjnych prowadzi do jednoznacznych wniosków, a w szczególności takich, że system ochrony wynagrodzenia za pracę, powiązany ściśle z minimalnym wynagrodzeniem za pracę, w sytuacji nakazu stosowania tych regulacji wprost, nie może dotyczyć najniższego wynagrodzenia lecz dotyczy minimalnego wynagrodzenia.

Regulacje prawne zamieszczone w szczególności w art. 87¹ § 2 K.p. odwołują się do pojęcia minimalnego wynagrodzenia, o którym mowa w ustawie z dnia 10 października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę, Dz. U. Nr 200, poz. 1679.

W sytuacji, gdy art. 87¹ § 1 K.p. odwołuje się do minimalnego wynagrodzenia za pracę i przepis ten nakazuje stosować wprost § 12 ust. 4 rozporządzenia z dnia 31 grudnia 1975 r. w sprawie uprawnień pracowniczych osób wykonujących pracę nakładczą, Dz. U. z 1976 r. Nr 3, poz. 19, to oznacza stosowanie art. 87¹ § 1 K.p. w niezmienionym brzmieniu gramatycznym.

W konsekwencji ten układ systemowy przepisów rozporządzenia i dokonane w nim odwołanie się do regulacji kodeksowych, dotyczących ochrony wynagrodzenia za pracę, wykluczają stosowanie do osób wykonujących pracę nakładczą najniższego wynagrodzenia w kwocie 760 zł, o którym mowa w art. 25 cyt. ustawy o minimalnym wynagrodzeniu.

Reasumując, uznać trzeba, że w stosunku do osób wykonujących pracę nakładczą w zakresie ich najniższego wynagrodzenia należy stosować pojęcie minimalnego wynagrodzenia, czyli takie zasady, jakie powszechnie obowiązują pracowników.

Jeżeli chcesz wiedzieć więcej na ten temat – kliknij tutaj >>