Udzielamy indywidualnych Porad Prawnych

Masz podobny problem prawny?
Kliknij tutaj, opisz nam swój problem i zadaj pytania.

(zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje)

Inspektor pracy jako oskarżyciel publiczny – część 1

Autor: Tadeusz M. Nycz

W artykule omówiono zagadnienia związane z nową, poszerzoną pozycją prawną inspektora pracy jako oskarżyciela publicznego w sprawach o wykroczenia przeciwko prawom osób wykonujących pracę zarobkową na tle nowej ustawy z dnia 13 kwietnia 2007 r. o Państwowej Inspekcji Pracy (Dz. U. Nr 89, poz. 589, z późn. zm.).

Ustawa z dnia 13 kwietnia 2007 r. o PIP poszerzyła kompetencje oskarżycielskie inspektora pracy. Zgodnie z jej art. 10 ust.1 pkt 15, do zadań PIP należy ściganie wykroczeń:

Interesuje Cię ten temat i chcesz wiedzieć więcej? kliknij tutaj >>

  1. o których mowa w art. 119-123 ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (Dz. U. Nr 99, poz. 1001, z późn. zm. oraz z 2007 r. Nr 89, poz. 589),
     
  2. innych, przewidzianych w poszczególnych ustawach, które wyznaczają organy PIP do występowania w charakterze oskarżyciela publicznego,
     
  3. przeciwko prawom pracownika, określonych w art. 281, 282 i 283 Kodeksu pracy.

Całkowicie nowym zadaniem PIP jest ściganie wykroczeń przewidzianych w ustawie o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy. Obowiązki w tym zakresie będą polegać wyłącznie na kierowaniu wniosku o ukaranie do właściwego sądu grodzkiego.

Oznacza to, że w tych sprawach inspektor pracy nie jest uprawniony do postępowania mandatowego, co wynika z treści art. 37 ust. 1 ustawy o PIP.

Czynami naruszającymi istniejący porządek prawny wyczerpującymi znamiona wykroczenia, w zakresie problematyki legalności zatrudnienia, są czyny szczegółowo sprecyzowane w art. 119-123 ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy.

Są to następujące działania lub zaniechania podmiotów zobligowanych do wywiązania się z określonych obowiązków.

Art. 119

1. Kto zatrudnia lub powierza wykonywanie innej pracy zarobkowej bezrobotnemu, nie zawiadamiając o tym właściwego powiatowego urzędu pracy, podlega karze grzywny nie niższej niż 3000 złotych.

2. Bezrobotny, który podjął zatrudnienie, inną pracę zarobkową lub działalność gospodarczą bez powiadomienia o tym właściwego powiatowego urzędu pracy, podlega karze grzywny nie niższej niż 500 złotych.

3. Sprawca nie podlega odpowiedzialności, jeżeli przed dniem przeprowadzenia kontroli obowiązek, o którym mowa odpowiednio w art. 36 ust. 7 i art. 74 ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy, został już spełniony.

Art. 120

1. Kto powierza wykonywanie pracy cudzoziemcowi nieposiadającemu zezwolenia na pracę, o którym mowa w art. 88 ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy, lub na innym stanowisku, lub na innych warunkach niż określone w zezwoleniu na pracę, podlega karze grzywny nie niższej niż 3000 złotych.

2. Cudzoziemiec, który wykonuje pracę bez zezwolenia, o którym mowa w art. 88 ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy, lub na innym stanowisku, lub na innych warunkach niż określone w zezwoleniu na pracę, podlega karze grzywny nie niższej niż 1000 złotych.

Art. 121

1. Kto bez wymaganego wpisu do rejestru agencji zatrudnienia prowadzi agencję zatrudnienia, podlega karze grzywny nie niższej niż 3000 złotych.

2. Kto, prowadząc agencję zatrudnienia, pobiera od osoby, dla której poszukuje zatrudnienia, innej pracy zarobkowej lub której udziela pomocy w wyborze odpowiedniego zawodu i miejsca zatrudnienia, dodatkowe opłaty inne niż wymienione w art. 85 ust. 2 pkt 7 ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy, podlega karze grzywny nie niższej niż 3000 złotych.

3. Tej samej karze podlega, kto prowadząc agencję zatrudnienia, nie przestrzega zasady zakazu dyskryminacji ze względu na płeć, wiek, niepełnosprawność, rasę, pochodzenie etniczne, narodowość, orientację seksualną, przekonania polityczne i wyznanie religijne lub ze względu na przynależność związkową.

4. Kto nie dokonał zwrotu certyfikatu wstępnego lub certyfikatu w terminie określonym w art. 19 ust. 15, podlega karze grzywny nie niższej niż 2000 złotych.

5. Kto nie wykonał obowiązków, o których mowa w art. 18 ust. 6 ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy, podlega karze grzywny nie niższej niż 3000 złotych.

Art. 122

1. Kto:

1) nie dopełnia obowiązku opłacania składek na Fundusz Pracy lub nie opłaca ich w przewidzianym przepisami terminie,

2) nie zgłasza wymaganych danych lub zgłasza nieprawdziwe dane mające wpływ na wymiar składek na Fundusz Pracy lub udziela w tym zakresie nieprawdziwych wyjaśnień albo odmawia ich udzielenia

– podlega karze grzywny nie niższej niż 3000 złotych.

2. Sprawca nie podlega odpowiedzialności, jeżeli przed dniem przeprowadzenia kontroli zaległe składki na Fundusz Pracy zostały już opłacone w wymaganej wysokości.

Art. 123. Kto ze względu na płeć, wiek, niepełnosprawność, rasę, pochodzenie etniczne, narodowość, orientację seksualną, przekonania polityczne i wyznanie religijne lub ze względu na przynależność związkową odmówi zatrudnienia kandydata na wolnym miejscu zatrudnienia lub miejscu przygotowania zawodowego, podlega karze grzywny nie niższej niż 3000 złotych.

Zgodnie z art. 125 ustawy o promocji zatrudniania i instytucjach rynku pracy ściganie tych wszystkich wykroczeń następuje w trybie przepisów art. 17 § 2 Kodeksu postępowania w sprawach o wykroczenia.

Ustawa z dnia 13 kwietnia 2007 r. o PIP nadała nowe brzmienie art. 17 § 2 K.p.w. Obecnie zgodnie z tym przepisem w sprawach o wykroczenia przeciwko prawom pracownika, określonych w Kodeksie pracy, w sprawach o wykroczenia przewidziane w art. 119-123 ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy, a także w sprawach o inne wykroczenia związane z wykonywaniem pracy zarobkowej, oskarżycielem publicznym jest inspektor pracy.

Inspektorzy pracy są oskarżycielami publicznymi (oprócz wykroczeń zawartych w ustawie o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy oraz w Kodeksie pracy) w sprawach o wykroczenia wymienione w niżej określonych ustawach.

 

 

W art. 22 ustawy z dnia 24 czerwca 1983 r. o społecznej inspekcji pracy (Dz. U. Nr 35, poz. 163, z późn. zm. oraz z 2001 r. Nr 128, poz. 1405), która przewiduje, że ten, kto działając w imieniu zakładu pracy narusza przepisy niniejszej ustawy, a w szczególności uniemożliwia działalność społecznego inspektora pracy, podlega karze grzywny od 20 do 5000 złotych. Tej samej karze podlega, kto nie wykonuje zalecenia zakładowego społecznego inspektora pracy.

Ustawie z dnia 23 maja 1991 r. o pracy na morskich statkach handlowych (Dz. U. Nr 61, poz. 258 z późn. zm. oraz z 2007 r. Nr 21, poz. 125), w artykułach:

Art. 92

1. Kto prowadząc pośrednictwo pracy dla osób poszukujących pracy na statkach pobiera za to od tych osób, bezpośrednio lub pośrednio, opłaty, podlega karze grzywny od 20 do 5000 złotych.

2. Tej samej karze podlega, kto prowadzi pośrednictwo pracy dla osób poszukujących pracy na statkach z naruszeniem przepisu art. 4 ust. 1 ustawy o pracy na morskich statkach handlowych.

Art. 93

1. Kto działając w imieniu armatora narusza przepisy:

1) o wymaganej treści umowy o pracę na statku oraz treści wpisu do listy załogi statku lub książeczki żeglarskiej,

2) o czasie pracy
– podlega karze grzywny od 20 do 5000 złotych.

2. Tej samej karze podlega, kto kierując przedsiębiorstwem armatorskim lub zespołem osób zatrudnionych u armatora nie przestrzega przepisów i zasad bezpieczeństwa i higieny przebywania na statku oraz przepisów określających warunki, jakim powinny odpowiadać pomieszczenia mieszkalne, sanitarne i bytowe na statku.

Art. 94

1. Kto, działając w imieniu armatora, nie dopełnia ciążącego na nim obowiązku:

1) zaopatrzenia statku w wymaganą ilość żywności oraz w przewidziane normami urządzenia, środki ratunkowe i medyczne,

2) zatrudnienia na statku fachowych pracowników służby zdrowia lub przeszkolenia medycznego kapitana i załogi statku w zakresie stosowania środków ratunkowych i medycznych,

3) dokonania we właściwym czasie repatriacji osób do tego uprawnionych,

4) zapewnienia na statku pomieszczeń załogi odpowiednich do liczby zatrudnionych pracowników,

5) utrzymywania statku, jego wyposażenia i znajdujących się w nim pomieszczeń w stanie zapewniającym bezpieczne i higieniczne warunki pracy i wypoczynku po pracy

– podlega karze grzywny od 20 do 5000 złotych.

2. Tej samej karze podlega, kto wbrew obowiązkowi:

1) dopuszcza do zatrudnienia na statku, w składzie jego załogi, pracownika nieposiadającego ważnej książeczki żeglarskiej,

2) w czasie podróży morskiej statku zatrudnia na nim pracownika, nie wpisując go na listę załogi tego statku,

3) nie udziela pracownikowi przysługującego mu urlopu wypoczynkowego, wyrównawczego lub innych dni wolnych, o których mowa w art. 77 ustawy o pracy na morskich statkach handlowych, albo bezpodstawnie obniża ich wymiar.

W art. 70j ust. 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 1991 r. o zakładach opieki zdrowotnej (j.t. Dz. U. z 2007 r. Nr 14, poz. 89, z późn. zm. oraz z 2008 r. Nr 234, poz. 1570) przewidującym, że kierownik samodzielnego publicznego zakładu opieki zdrowotnej, który wbrew obowiązkowi, o którym mowa w art. 59a tej ustawy, nie przekazuje środków na wzrost wynagrodzeń w sposób określony w tym przepisie – podlega karze grzywny od 20 do 5000 złotych.

W art. 12a ustawy z dnia 4 marca 1994 r. o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych (Dz. U. 1996 r. Nr 70, poz. 335, z późn. zm. oraz z 2007 r. Nr 89, poz. 589) przewidującym, że ten, kto, będąc pracodawcą lub będąc odpowiedzialnym w imieniu pracodawcy za wykonywanie przepisów ustawy, nie wykonuje przepisów ustawy albo podejmuje działania niezgodne z przepisami ustawy, podlega karze grzywny od 20 do 5000 złotych.

W art. 39 ustawy z dnia 5 kwietnia 2002 r. o europejskich radach zakładowych (Dz. U. Nr 62, poz. 556, z późn. zm. oraz z 2006 r. Nr 149, poz. 1077), która przewiduje, że kto, będąc członkiem zarządu centralnego lub zarządu innego szczebla w obrębie przedsiębiorstwa lub grupy przedsiębiorstw o zasięgu wspólnotowym albo przedstawicielem w państwie członkowskim, o którym mowa w art. 1 ust. 2 pkt 2 ustawy o europejskich radach zakładowych, lub osobą działającą w jego imieniu:

1) uniemożliwia utworzenie lub utrudnia działanie specjalnego zespołu negocjacyjnego, europejskiej rady zakładowej lub informowanie pracowników i konsultacje z pracownikami prowadzone w trybie określonym porozumieniem zawartym na podstawie art. 18 ustawy o europejskich radach zakładowych,

2) dyskryminuje członka specjalnego zespołu negocjacyjnego, członka europejskiej rady zakładowej lub przedstawiciela reprezentującego pracowników zgodnie z porozumieniem zawartym na podstawie art. 18 ustawy o europejskich radach zakładowych w związku z pełnioną przez niego funkcją,

– podlega karze ograniczenia wolności albo grzywny od 20 do 5000 złotych.

 

 

W art. 27 ustawy z dnia 9 lipca 2003 r. o zatrudnianiu pracowników tymczasowych (Dz. U. Nr 166, poz. 1608, zm. Dz. U. z 2007 r. Nr 89, poz. 589), który przewiduje, że ten, kto będąc pracodawcą użytkownikiem lub działając w jego imieniu, nie zapewnia pracownikowi tymczasowemu bezpiecznych i higienicznych warunków pracy w miejscu wyznaczonym do wykonywania pracy tymczasowej lub nie wyposaża stanowiska pracy pracownika tymczasowego w maszyny i inne urządzenia techniczne, które spełniają wymagania dotyczące oceny zgodności, podlega karze grzywny od 20 do 5000 złotych.

Tej samej karze podlega, kto, będąc pracodawcą użytkownikiem lub działając w jego imieniu, nie wypełnia uzgodnionych na piśmie z agencją pracy tymczasowej obowiązków pracodawcy, w tym:

1) nie dostarcza pracownikowi tymczasowemu odzieży i obuwia roboczego oraz środków ochrony indywidualnej;

2) nie zapewnia pracownikowi tymczasowemu napojów i posiłków profilaktycznych;

3) nie zapewnia przeszkolenia pracownika tymczasowego w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy przed dopuszczeniem go do pracy oraz szkolenia okresowego;

4) nie zapewnia ustalenia w przewidzianym trybie okoliczności i przyczyn wypadku przy pracy, któremu uległ pracownik tymczasowy;

5) nie informuje pracownika tymczasowego o ryzyku zawodowym, które wiąże się z wykonywaną pracą, oraz zasadach ochrony przed zagrożeniami;

6) nie wypełnia innych obowiązków, uzgodnionych z agencją pracy tymczasowej, związanych z wykonywaniem pracy tymczasowej przez pracownika tymczasowego.

W art. 133 ust. 1 ustawy z dnia 4 marca 2005 r. o europejskim zgrupowaniu interesów gospodarczych i spółce europejskiej (Dz. U. Nr 62, poz. 551, z późn. zm. oraz z 2006 r. Nr 149, poz. 1077), który przewiduje, że ten, kto, będąc członkiem właściwego organu SE, spółki uczestniczącej, spółki zależnej albo kierownictwa zakładu, znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, niezależnie od miejsca statutowej siedziby SE:

1) uniemożliwia lub utrudnia utworzenie specjalnego zespołu negocjacyjnego lub organu przedstawicielskiego, a w szczególności nie powiadamia uprawnionych organizacji związkowych o terminie i sposobie przeprowadzenia wyborów członków specjalnego zespołu negocjacyjnego,

2) uniemożliwia lub utrudnia działanie specjalnego zespołu negocjacyjnego lub organu przedstawicielskiego,

3) dyskryminuje członka specjalnego zespołu negocjacyjnego, członka organu przedstawicielskiego lub przedstawiciela pracowników w związku z pełnioną przez niego funkcją,

– podlega karze ograniczenia wolności albo grzywny od 20 do 5000 złotych.

 

W art. 19 ust. 1 ustawy z dnia 7 kwietnia 2006 r. o informowaniu pracowników i przeprowadzaniu z nimi konsultacji (Dz. U. Nr 79, poz. 550), który przewiduje, że ten, kto wbrew przepisom ustawy:

1) uniemożliwia utworzenie rady pracowników,

2) nie podaje informacji, o której mowa w art. 7 ust. 5 ustawy o informowaniu pracowników i przeprowadzaniu z nimi konsultacji,

3) nie organizuje wyborów rady pracowników lub je utrudnia,

4) nie informuje rady pracowników lub nie przeprowadza z nią konsultacji w sprawach określonych w ustawie lub utrudnia przeprowadzenie konsultacji,

5) dyskryminuje członka rady pracowników w związku z wykonywaniem przez niego czynności związanych z informowaniem i przeprowadzaniem konsultacji,

– podlega karze ograniczenia wolności albo grzywny od 20 do 5000 złotych.

W art. 10i ust. 1 ustawy z dnia 22 lipca 2006 r. o przekazaniu środków finansowych świadczeniodawcom na wzrost wynagrodzeń (Dz. U. Nr 149, poz. 1076, z późn. zm. oraz z 2007 r. Nr 181, poz. 1290), który przewiduje, że ten, kto wbrew obowiązkowi, o którym mowa w art. 10d lub 10g tej ustawy, nie przekazuje środków na wynagrodzenia w sposób określony w tym przepisie, podlega karze grzywny od 20 do 5000 złotych.

W art. 111 ust. 1 ustawy z dnia 22 lipca 2006 r. o spółdzielni europejskiej (Dz. U. Nr 149, poz. 1077), która przewiduje, że ten, kto będąc członkiem właściwego organu SCE, podmiotu uczestniczącego, spółki zależnej albo kierownictwa zakładu, znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, niezależnie od miejsca statutowej siedziby SCE:

1) uniemożliwia lub utrudnia utworzenie specjalnego zespołu negocjacyjnego lub organu przedstawicielskiego, a w szczególności nie powiadamia uprawnionych organizacji związkowych o terminie i sposobie przeprowadzenia wyborów członków specjalnego zespołu negocjacyjnego,

2) uniemożliwia lub utrudnia działanie specjalnego zespołu negocjacyjnego lub organu przedstawicielskiego,

3) dyskryminuje członka specjalnego zespołu negocjacyjnego, członka organu przedstawicielskiego lub przedstawiciela pracowników w związku z pełnioną przez niego funkcją,

– podlega karze ograniczenia wolności albo grzywny od 20 do 5000 złotych.

W art. 52 ust. 1 ustawy z dnia 25 kwietnia 2008 r. o uczestnictwie pracowników w spółce powstałej w wyniku transgranicznego połączenia się spółek (Dz. U. Nr 86, poz. 525), zgodnie z którym, kto, będąc członkiem organu zarządzającego spółki powstałej w wyniku połączenia spółki uczestniczącej, spółki zależnej albo kierownictwa zakładu, niezależnie od miejsca statutowego siedziby spółki powstałej w wyniku połączenia transgranicznego spółek:

1) utrudnia utworzenie specjalnego zespołu negocjacyjnego lub organu przedstawicielskiego, w szczególności nie powiadamia uprawnionych organizacji związkowych o terminie i sposobie przeprowadzenia wyborów członków specjalnego zespołu negocjacyjnego,

2) utrudnia działanie specjalnego zespołu negocjacyjnego lub zespołu przedstawicielskiego,

3) dyskryminuje członka specjalnego zespołu negocjacyjnego, członka zespołu przedstawicielskiego lub przedstawiciela pracowników w radzie nadzorczej spółki powstałej w wyniku połączenia transgranicznego spółek w związku z pełnioną przez niego funkcją,

– podlega karze ograniczenia wolności albo grzywny od 20 do 5000 złotych.

Jeżeli chcesz wiedzieć więcej na ten temat – kliknij tutaj >>

Udzielamy indywidualnych Porad Prawnych

Masz podobny problem prawny?
Kliknij tutaj, opisz nam swój problem i zadaj pytania.

(zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje)
Porad przez Internet udzielają
prawnicy z dużym doświadczeniem

Zapytaj prawnika

Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje!
Wycenę wyślemy do 1 godziny

Kodeks pracy

[Pobierz Kodeks pracy] Z zaznaczonymi zmianami.

Kodeks pracy

[Pobierz ustawę o PIP] Z zaznaczonymi zmianami.

Zadaj pytanie »

eporady24.pl

spadek.info

prawo-budowlane.info

odpowiedziprawne.pl

rozwodowy.pl

prawo-mieszkaniowe.info

prawo-karne.info

Szukamy prawnika »