GLOSA do wyroków WSA w Poznaniu z dnia 29 września 2010 r. IV SA/Po 606/10 oraz do wyroku NSA z dnia 19 kwietnia 2011 r. I OSK 1969/10 - emerytury pomostowe – uprawnienia PIP

GLOSA

do wyroków:

• Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu z dnia 29 września 2010 r., IV SA/Po 606/10, Lex nr 688038 (nietezowany)
• Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 19 kwietnia 2011 r., I OSK 1969/10, Lex nr 919866

Teza rozstrzygnięcia NSA

1. Organy inspekcji pracy nie mają prawnych podstaw do dokonywania wiążących ustaleń, czy badań w zakresie wykazywania, czy określone stanowisko pracy spełnia wymogi przewidziane przez ustawę o emeryturach pomostowych by być umieszczone przez pracodawcę w rejestrze stanowisk prowadzonych w oparciu o przepis art. 41 ust. 4 pkt 1 ustawy z 2007 r. o Państwowej Inspekcji Pracy.
2. Organy inspekcji pracy nie są upoważnione do wydawania decyzji ingerujących w treść tego rejestru.

Przesłanki stanu faktycznego

Pracownik złożył do inspektora pracy skargę w trybie art. 41 ust. 6 ustawy z dnia 19 grudnia 2008 r. o emeryturach pomostowych (Dz. U. Nr 237, poz. 1656) na nieumieszczenie go w wykazie osób wykonujących pracę w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze w okresie zatrudnienia u pracodawcy.

Inspektor pracy, na podstawie art. 11a ustawy z dnia 13 kwietnia 2007 r. o Państwowej Inspekcji Pracy (Dz. U. Nr 89, poz. 589, z późn. zm.), w związku z art. 105 § 1 K.p.a., wydał decyzję o umorzeniu postępowania w tej sprawie, stwierdzając, że stanowisko zajmowane przez pracownika nie jest wymienione w wykazie stanowisk, na których są wykonywane prace w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze.

W wyniku odwołania od decyzji Okręgowy Inspektor Pracy w Poznaniu utrzymał decyzję w mocy.

W uzasadnieniu rozstrzygnięcia II instancji PIP stwierdzono, że legitymowanym do wszczęcia przedmiotowego postępowania jest pracownik zatrudniony na stanowisku wymienionym w wykazie stanowisk, na których są wykonywane prace w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, który nie został ujęty w ewidencji pracowników wykonujących prace w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, za których przewidziany jest obowiązek opłacania składek na Fundusz Emerytur Pomostowych.

Zdaniem organu II instancji pracownik nie jest natomiast prawnie legitymowany do żądania, aby inspektor pracy uznał zajmowane przez niego stanowisko za stanowisko, na którym są wykonywane prace w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze.

W braku prawa podmiotowego do żądania wydania decyzji administracyjnej przez inspektora pracy – zdaniem organu II instancji – postępowanie należało umorzyć na podstawie art. 105 § 1 K.p.a.

W skardze do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego pracownik zarzucił naruszenie art. 41 ust. 6 ustawy o emeryturach pomostowych oraz naruszenie art. 105, 107 i 157 K.p.a., skutkujące nieważnością tej decyzji.

W odpowiedzi na skargę Okręgowy Inspektor Pracy w Poznaniu wniósł o jej oddalenie. WSA uchylił decyzję II i I instancji PIP, wskazując, że naruszone zostały przepisy postępowania i prawa materialnego mające wpływ na wynik sprawy.

Zdaniem WSA w Poznaniu organy PIP uprawnione były do merytorycznego rozstrzygnięcia tej sprawy, toteż nie może być mowy o jej umorzeniu na podstawie art. 105 K.p.a. Z uwagi na zapis art. 11a ustawy o PIP nie można uznać braku kompetencji do merytorycznej oceny zasadności wpisu do ewidencji pracowników wykonujących pracę w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze.

Właściwym rozstrzygnięciem, w razie uznania, że pracownik nie wykonuje pracy w takim charakterze, jest decyzja odmawiająca dokonania takiego wpisu, a nie umarzająca postępowanie. W tym zakresie Sąd powołał się na wyrok WSA w Kielcach z dnia 18 sierpnia 2010 r., sygn. akt II SA/Ke 456/10.

W skierowanych do organów PIP zaleceniach WSA stwierdził, że przy ponownym rozpoznaniu sprawy należy ocenić, czy praca skarżącego jest pracą spełniającą warunki art. 3 ust. 3 oraz zał. nr 2 do ustawy o emeryturach pomostowych. Organ PIP powinien też rozważyć, czy z racji specjalistycznego charakteru zagadnień będących przedmiotem oceny nie będzie celowe zwrócenie się do biegłego o wydanie stosownej opinii.

W skardze kasacyjnej Okręgowy Inspektor Pracy w Poznaniu zarzucił naruszenie prawa materialnego w zakresie art. 41 ust. 1 pkt 1 i 2 oraz pkt 6 ustawy o emeryturach pomostowych oraz art. 105 K.p.a.

Zdaniem skarżącego organy PIP nie są uprawnione do oceny poprawności wykazu stanowisk, na których są wykonywane prace w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze. Mogą jedynie ustalać i wydawać decyzję wówczas, gdy stanowisko pracownika jest wymienione w tym wykazie, a pracownika nie wymieniono w wykazie pracowników wykonujących taką pracę.

Naczelny Sąd Administracyjny uchylił zaskarżony wyrok WSA w Poznaniu i oddalił skargę pracownika, wyrażając poglądy określone w powyższych tezach.

Argumentacja Naczelnego Sądu Administracyjnego

Zgodnie z art. 41 ust. 6 ustawy o emeryturach pomostowych, w przypadku nieumieszczenia pracownika w ewidencji pracowników wykonujących prace w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, za których jest przewidziany obowiązek opłacania składki na Fundusz Emerytur Pomostowych, pracownikowi przysługuje skarga do PIP.

Z przepisem tym koresponduje art. 11a ustawy o PIP, zgodnie z którym właściwe organy PIP są uprawnione do nakazania pracodawcy umieszczenia pracownika w ewidencji pracowników wykonujących prace w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, o której mowa w art. 41 ust. 4 pkt 2 ustawy o emeryturach pomostowych, wykreślenia go z ewidencji oraz sporządzenia korekty dokonanego wpisu w tej ewidencji.

W świetle tych zapisów ustawowych nie budzi wątpliwości zdaniem NSA, że organy PIP nie mają prawnych podstaw do dokonywania wiążących ustaleń czy badań w zakresie wykazywania, czy określone stanowisko pracy spełnia wymogi przewidziane przez ustawę o emeryturach pomostowych, aby można było pracownika wpisać do ewidencji pracowników wykonujących pracę w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze.

Organy Państwowej Inspekcji Pracy nie są upoważnione do wydawania decyzji ingerującej w treść rejestru stanowisk pracy, na których wykonywana jest praca w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze.

Biorąc powyższe pod uwagę, organ PIP, wobec bezprzedmiotowości postępowania administracyjnego, słusznie na podstawie art. 105 § 1 K.p.a. umorzył postępowanie administracyjne wszczęte w wyniku skargi pracownika.

NSA podkreślił, że art. 41 ust. 5 i 6 ustawy o emeryturach pomostowych wprost reguluje przypadki nieumieszczenia pracownika w wykazie pracowników wykonujących pracę w warunkach szczególnych lub o szczególnym charakterze, toteż nie ma podstaw prawnych do tego, aby organy PIP ingerowały decyzyjnie w zakresie wykazu stanowisk, na których jest wykonywana praca w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze.

Ocena rozstrzygnięć WSA i NSA

Glosowane rozstrzygnięcie NSA uważam za zawierające bardzo poważną wadliwość interpretacyjną w zakresie zasadniczego zagadnienia sprowadzającego się do kompetencji decyzyjnych inspektora pracy.

NSA uważa, że zgodnie z art. 11a ustawy o PIP inspektor pracy – wydając decyzję nakazującą:

• umieszczenie pracownika w ewidencji pracowników wykonujących pracę w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze,
• wykreślenie pracownika z ewidencji pracowników wykonujących pracę w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze,
• sporządzenie korekty dokonanego wpisu do ewidencji pracowników wykonujących pracę w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze

– nie może władczo decydować o tym, czy pracownik wykonuje lub wykonywał pracę w warunkach szczególnych lub o szczególnym charakterze.

Zdaniem NSA, organ PIP nie może ustalać, że stanowisko, na którym pracownik pracuje, spełnia warunki do objęcia go wykazem stanowisk, na których są wykonywane prace w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, co uzasadnia wpisanie pracownika do ewidencji pracowników wykonujących taką pracę.

Według Sądu wykaz stanowisk określa pracodawca i inspektor pracy nie jest uprawniony do jego kwestionowania. Może natomiast zbadać, czy zgodnie z wykazem sporządzonym przez pracodawcę wszyscy pracownicy znaleźli się w ewidencji pracowników wykonujących prace w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, za których należy opłacać składkę na FEP.

Jeśli hipotetycznie założyć poprawność tej interpretacji, nasuwa się pytanie: o czym ma rozstrzygać inspektor pracy w drodze decyzji administracyjnej, o której mowa w art. 11a ustawy o PIP? Przy takim kierunku wykładni właściwie nie ma przedmiotu rozstrzygnięcia administracyjnego w rozumieniu art. 104 K.p.a.

Skoro pracodawca sam ustala wykaz stanowisk, który nie podlega kontroli inspektora pracy, a następnie wskutek pomyłki dojdzie do nieumieszczenia pracownika w tym wykazie, to ewentualnym, poprawnym działaniem inspektora pracy powinno być polecenie likwidacji nieprawidłowości lub skierowanie wystąpienia, o których mowa w art. 33 ust. 1 pkt 2 ustawy o PIP, a nie decyzja administracyjna.

Sąd uważa, że wykaz stanowisk ustala pracodawca i inspektor pracy nie jest uprawniony do jego kwestionowania, przy czym nie podaje, na jakiej podstawie prawnej tak twierdzi, gdyż w uzasadnieniu orzeczenia nie przytoczono na tę okoliczność żadnego argumentu prawnego.

Idąc dalej za interpretacją NSA, należałoby de lege ferenda [łac. w świetle prawa przyszłego], przyznać inspektorowi pracy prawo wydawania zaświadczenia w rozumieniu art. 217 § 2 pkt 2 K.p.a., potwierdzającego wykonywanie przez pracownika pracy w warunkach szczególnych lub o szczególnym charakterze.

Sytuacja bowiem wygląda w ten sposób, że pracownik pracuje na stanowisku wymienionym w omawianym wykazie i pracę taką wykonuje, natomiast nie został wymieniony w wykazie pracowników, toteż odpowiednim środkiem byłoby potwierdzenie tego faktu w formie zaświadczenia.

Decyzja administracyjna, zgodnie z art. 104 § 2 K.p.a. rozstrzyga sprawę co do jej istoty w całości lub w części, albo w inny sposób kończy sprawę w danej instancji. Przy środku prawnym będącym decyzją administracyjną mamy do czynienia z władczym rozstrzygnięciem uprawnionego organu, w tym wypadku działającego w imieniu państwa.

Chodzi więc o to, że organ administracji rozstrzyga o uprawnieniu podmiotowym strony, stosownie do przedmiotu regulacyjnego upoważniającego ten organ do wydania decyzji administracyjnej.

Tymczasem NSA w wyniku oczywiście błędnej wykładni sprowadza inspektora pracy do roli kontroli wewnętrznej pracodawcy, a ewentualne nieprawidłowości czy pomyłki każe mu regulować przy pomocy decyzji administracyjnej, której przedmiot w tych warunkach wykładniowych stanowi zbiór pusty.

Nie ulega bowiem wątpliwości, że art. 11a ustawy o PIP nadaje organom inspekcji pracy prawo wydawania decyzji administracyjnej, gdyż do tej kategorii należą tzw. nakazy. Charakter prawny nakazu jako decyzji administracyjnej jest jednolicie rozumiany tak w literaturze jak i w orzecznictwie sądowym.

Wydaje się, że całe nieporozumienie wykładniowe wynika z braku kompleksowego i systemowego spojrzenia na ustawę o emeryturach pomostowych. Ustawa ta reguluje, jak wynika z art. 1 ust. 1 pkt 1, przede wszystkim warunki nabywania i utraty prawa do emerytury i rekompensaty przez niektórych pracowników wykonujących pracę w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze.

Zagadnienie tworzenia i prowadzenia przez płatnika składek, czyli pracodawcę, ewidencji potwierdzających wykonywanie takiej pracy zostało wymienione odrębnie dopiero w pkt. 6 art. 1 ust. 1 tej ustawy.

Pracodawca, który zatrudnia pracowników w takich warunkach, ma obowiązek opłacania składki na Fundusz Emerytur Pomostowych. Powinność ta, jak wynika z art. 35 ust. 2 ustawy o emeryturach pomostowych, powstaje z dniem rozpoczęcia wykonywania pracy w takich warunkach, a ustaje z dniem jej zakończenia.

W systematyce tej ustawy prowadzone rejestry nie tworzą prawa podmiotowego, lecz mają charakter wtórny, bo jedynie potwierdzający istniejącą rzeczywistość. Świadczy o tym również chronologia zapisów artykułowych w tej ustawie.

O ewidencji prowadzonej przez pracodawcę ustawodawca stanowi w późniejszym przepisie art. 41 tej ustawy. Nie ulega więc wątpliwości, że sedno sprawy sprowadza się do ustalenia, czy pracownik wykonuje pracę w warunkach szczególnych lub o szczególnym charakterze, czyli do przesłanki materialnoprawnej, a nie do tego, czy istnieje zgodność między prowadzonymi przez pracodawcę ewidencjami, czyli do przesłanki formalnej.

Nie ma żadnych poprawnych argumentów na poparcie tezy, że racjonalny ustawodawca dla celów formalnych zobowiązuje organ sprawujący nadzór nad warunkami pracy do formalnego, niekoniecznie rzeczywistego sprawdzania zgodności prowadzonej przez pracodawcę ewidencji i jednocześnie wyposaża inspektora pracy w prawo wydawania decyzji, której przedmiot z materialnego punktu widzenia stanowi zbiór pusty.

Przeciwnie, jeżeli art. 41 ust. 6 omawianej ustawy uprawnia zainteresowanego pracownika do złożenia skargi do PIP w związku z nieumieszczeniem go w wykazie pracowników wykonujących pracę w warunkach szczególnych lub o szczególnym charakterze, to po to, aby kompetentny organ kontrolny ustalił, czy pracownik kwalifikuje się do tej ewidencji, czyli czy wykonuje pracę w takich warunkach, czy też jej nie wykonuje.

Dla tezy wykładniowej NSA, który stwierdza, że ustawodawca nie upoważnił organów PIP do ustalania, w jakich warunkach pracuje pracownik, brak jest uzasadnienia prawnego nie tylko w treści uzasadnienia glosowanego orzeczenia, ale w ogóle.

Jest to twierdzenie całkowicie gołosłowne, niezawierające żadnego, a nie tylko prawnego uzasadnienia. Innymi słowy, aby poprawnie twierdzić, że inspektor pracy nie jest kompetentny do takiej oceny i takiego rozstrzygnięcia, trzeba by w warunkach istnienia art. 11a ustawy o PIP wskazać przepis ustawy, który ogranicza uprawnienia inspektora pracy, a takiego przepisu brak.

W tej wykładni sądowej nie ma także elementów logicznego wnioskowania, a w systematyce ochronnej funkcji prawa pracy jest ona całkowicie wadliwa. Z art. 41 ust. 6 ustawy o emeryturach pomostowych wynika prawo podmiotowe pracownika do żądania ustalenia, czy wykonuje pracę w warunkach szczególnych lub o szczególnym charakterze, czyli czy powinien być wpisany do ewidencji pracowników wykonujących taką pracę.

W następstwie tego zapisu, pracodawca jest obowiązany opłacać składkę na FEP, a pracownik z chwilą ukończenia pracy ma prawo skutecznie domagać się potwierdzenia wykonywania takiej pracy w treści wystawianego przez pracodawcę świadectwa pracy, o którym mowa w art. 97 K.p.

Żądanie potwierdzenia w świadectwie pracy faktu wykonywania pracy w warunkach szczególnych lub o szczególnym charakterze wynika z rzeczywistego wykonywania tej pracy w tych warunkach, a kwestia prowadzonych rejestrów ma charakter wtórny, potwierdzający jedynie ten fakt.

Dodać przy tym trzeba, że treść świadectwa pracy potwierdzająca wykonywanie pracy w takich warunkach pozostaje w bezpośredniej korelacji z ewidencją pracowników wykonujących pracę w tych warunkach, a z wykazem stanowisk ma tylko związek pośredni.

Omawiane zagadnienia regulowane przepisami prawa pracy (dopóki nie ma kodeksu ubezpieczeń społecznych, regulacje te umieszcza się w gałęzi prawa pracy), należą do kompetencji kontrolnych PIP, zgodnie z art. 1 ustawy o PIP.

W konsekwencji, jeśli inspektorowi pracy nadano uprawnienie do wydawania decyzji administracyjnej w zakresie poprawności wpisania pracownika do rejestru pracowników wykonujących pracę w warunkach szczególnych lub o szczególnym charakterze, to z uprawnieniem tym immanentnie łączy się nie tylko prawo, ale i obowiązek wszechstronnego zbadania całokształtu sprawy rzutującej na poprawność takiego wpisu.

Wobec tego, jeśli inspektor pracy stwierdzi, że pracownik wykonuje pracę w takich warunkach, to musi wydać decyzję o wpisaniu go do rejestru pracowników, bez względu na to czy zajmowane przez niego stanowisko jest wykazane przez pracodawcę w wykazie stanowisk objętych wykonywaniem takiej pracy.

Sprawa poprawności struktury stanowisk pracy, na których wykonywana jest praca w warunkach szczególnych lub o szczególnym charakterze, systemowo nie jest objęta decyzją administracyjną inspektora pracy i w tym zakresie można się zgodzić z tezą nr 2 glosowanego orzeczenia NSA.

Wykaz stanowisk pracy ma charakter zbiorowy, toteż jego błędy mogą być przedmiotem innych niż decyzja działań pokontrolnych inspektora pracy. Może tu mieć miejsce polecenie lub wystąpienie, o których mowa w art. 34 ust. 1 pkt 2 ustawy o PIP.

Ustawodawca rzeczywiście nie przewidział dla takiego przypadku uprawnienia w postaci decyzji administracyjnej, gdyż ten środek prawny ograniczył do indywidualnej decyzji dotyczącej konkretnego pracownika, który składa do PIP skargę w trybie art. 41 ust. 6 ustawy o emeryturach pomostowych.

Całkowicie błędne i wręcz niedopuszczalne jest twierdzenie NSA o tym, że inspektor pracy nie ma prawa ingerować w wykaz stanowisk pracy, na których jest wykonywana praca w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze.

Przede wszystkim dla takiego twierdzenia brak jest jakiegokolwiek uzasadnienia prawnego. Nie ma przepisu ustawy, na podstawie którego można by formułować tego rodzaju twierdzenie.

Fakt, iż wykaz taki sporządza pracodawca, potwierdza jedynie regułę poddania takiego wykazu kontroli ze strony organu PIP, który w imieniu państwa, zgodnie z art. 24 Konstytucji RP, sprawuje nadzór nad warunkami pracy.

Istnieje ku temu wiele argumentów natury systemowej. Przykładowo, poprawność wykazu stanowisk pracy, na których jest wykonywana praca w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, ma istotne znaczenie dla poprawnego opracowania przez pracodawcę oceny ryzyka zawodowego na danym stanowisku.

Zagadnienia te wchodzą w skład problematyki bezpieczeństwa i higieny pracy należącej do podstawowych kompetencji organów PIP (por. art. 226 K.p. w związku z art. 1 ustawy o PIP).

W braku więc wyraźnego przepisu ustawy – który wyłączałby spod kompetencji PIP kontrolę wykazu stanowisk pracy, na których jest wykonywana praca w warunkach szczególnych lub o szczególnym charakterze – twierdzenie o braku uprawnień inspektora pracy do ingerencji w tę sferę jest pozbawione jakichkolwiek uzasadnionych motywów i stanowi ewidentny błąd.

W tym miejscu abstrahuję od tego, czy de lege ferenda istniejąca regulacja art. 11a ustawy o PIP jest celowa i w pełni uzasadniona. Jednakże, dopóki ten przepis istnieje, ma on charakter decyzji administracyjnej ukierunkowanej na zbadanie poprawności postępowania pracodawcy w świetle obowiązujących przepisów ustawy o emeryturach pomostowych.

Wykaz stanowisk, na których pracownicy wykonują pracę w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, nie stanowi aktu wyłączonego spod czynności kontrolno-nadzorczych organów PIP, gdyż brak jest ku temu podstaw prawnych.

Odrębnym zagadnienie jest kwestia środka pokontrolnego, przy pomocy którego inspektor pracy będzie zmierzał do poprawności tego wykazu. W tym zakresie można uznać racje NSA, który w tezie nr 2 stwierdza, że organ PIP nie może przy pomocy decyzji administracyjnej ingerować w treść tego wykazu.

Rzeczywiście, takiego uprawnienia organ PIP nie ma, toteż ewentualne nieprawidłowości w strukturze wykazu stanowisk będzie regulował przy pomocy bądź polecenia, bądź wystąpienia, o których mowa w art. 33 ust. 1 pkt 2 ustawy o PIP.

Okoliczność ta nie ma natomiast żadnego znaczenia w zakresie prawa inspektora pracy do oceny przy pomocy decyzji administracyjnej, czy dany pracownik pracuje, czy nie pracuje w warunkach szczególnych lub o szczególnym charakterze, bo do tego organ PIP został upoważniony na mocy art. 11a ustawy o PIP.

Reasumując, orzeczenie WSA w Poznaniu uznać można za poprawne, choć w treści uzasadnienia nieco ubogie w argumentację na rzecz kompetencji kontrolno-nadzorczych inspektora pracy.

Natomiast wyrok NSA jest zdumiewający, bo wskazuje nie tylko na rażące błędy wykładniowe na tle dość oczywistego prawa materialnego, ale co gorsza można nawet uznać, że forsowana wykładnia zmierza do jakiegoś absurdu administracyjnoprawnego.

Przykład ten i konsekwencje błędnego orzeczenia NSA powodują w skutkach, na zasadzie efektu domina, wydawanie kolejnych błędnych orzeczeń (por. wyroki WSA w Poznaniu z dnia 20.07.2011 r. IV SA/Po 423/11, Lex nr 863889 oraz z dnia 29.09.2011 r. II SA/Po 545/11, Lex nr 996959).

Sytuacja taka poważnie podważa zaufanie do pewności stosowania prawa i tym samym godzi w pryncypia demokratycznego państwa prawa, jednocześnie stanowi doskonały przykład uzasadniający potrzebę przywrócenia Trybunałowi Konstytucyjnemu prawa wydawania legalnej wykładni ustaw.

W przypadku bowiem posiadania przez TK prawa wydawania legalnej wykładni ustaw jeden wyrok tego organu determinowałby obowiązek jednokierunkowego postępowania przez wszystkie podmioty stosujące przepis ustawy będący przedmiotem takiej wykładni.

Teza nr 1 glosowanego orzeczenia NSA poprawnie powinna brzmieć:

1. Organy inspekcji pracy mają prawo i obowiązek dokonywania ustaleń czy badań w zakresie wykazywania, czy określone stanowisko pracy spełnia wymogi przewidziane przez ustawę o emeryturach pomostowych dla celów wydania decyzji na podstawie art. 11a ustawy o PIP, w związku z art. 41 ust. 6 ustawy o emeryturach pomostowych. Skutkiem dokonania takich ustaleń jest wydanie indywidualnej decyzji, w sprawie umieszczenia pracownika w wykazie pracowników wykonujących pracę w warunkach szczególnych lub o szczególnym charakterze, natomiast kwestionowanie samego wykazu stanowisk może nastąpić przy pomocy innych, niedecyzyjnych środków działań pokontrolnych organów PIP.

Jeżeli chcesz wiedzieć więcej na ten temat – kliknij tutaj >>