Dlaczego warto przeczytać umowę przed jej podpisaniem?

Zawierając umowę o pracę, warto przed jej podpisaniem dokładnie ją przeczytać i zapoznać się z jej zapisami. Niejednokrotnie zdarza się, że umowy o pracę są podpisywane w pośpiechu, bez rzetelnej analizy, a czasem nawet bez czytania.

Interesuje Cię ten temat i chcesz wiedzieć więcej? kliknij tutaj >>

Pracownicy często wychodzą z założenia, że umowa z pracodawcą, którą mają podpisać, będzie odzwierciedleniem ustaleń, jakie zostały wcześniej ustnie określone, w ramach starań o zatrudnienie. Jednak często – już po podpisaniu umowy – okazuje się, że zawiera ona zapisy inne niż wcześniej ustnie uzgodnione z pracodawcą (np. figuruje w niej niższe wynagrodzenie, zawarta jest na czas określony, a pracodawca obiecywał umowę na czas nieokreślony).

Często też dopiero po podpisaniu umowy okazuje się, że zawiera ona zapisy których wcześniej pracodawca nie ujawniał, np. o zakazie konkurencji.

Kiedy umowa o pracę jest już podpisana przez obie strony, trudno się z niej wycofać bez konsekwencji. A tymczasem pracownik dostrzega, że zawiera ona zapisy, na które się nie godzi. Praktycznie niemożliwym jest wycofanie się z takiej umowy bez zgody drugiej strony. Fakt, że pracownik dopiero po jakimś czasie „odkrywa”, że mimowolnie zgodził się na niekorzystne zapisy, nie jest powodem do uznania umowy za nieważną czy bezskuteczną.

Nieważność umowy o pracę lub jej bezskuteczność może być stwierdzona tyko wtedy, jeżeli jest ona dotknięta jedną z wad oświadczenia woli – dotyczące ich odpowiednie uregulowania znajdziemy w art. 82-88 Kodeksu cywilnego.

Umowa jest nieważna, jeżeli oświadczenie jednej ze stron zostało złożone w stanie wyłączającym świadome lub swobodne podjęcie lub wyrażenie woli, w szczególności ze względu na zaburzenia psychiczne czy chorobę psychiczną. Nieważnym jest również oświadczenie złożone dla pozoru.

Uchylenie od skutków prawnych zawartej umowy może nastąpić jedynie wtedy jeżeli: oświadczenie strony umowy zostało złożone pod wpływem błędu co do treści czynności prawnej; błąd został wywołany przez drugą stronę umowy (chociażby bez jej winy), albo osoba ta wiedziała o błędzie lub mogła z łatwością błąd zauważyć; lub jeżeli zostało złożone pod wpływem bezprawnej groźby.

Można powoływać się tylko na błąd uzasadniający przypuszczenie, że gdyby składający oświadczenie woli nie działał pod wpływem błędu i oceniał sprawę rozsądnie, nie złożyłby oświadczenia tej treści.

Jeżeli błąd wywołała druga strona podstępnie, uchylenie się od skutków prawnych oświadczenia woli – złożonego pod wpływem błędu – może nastąpić także wtedy, gdy błąd nie był istotny, jak również wtedy, gdy nie dotyczył treści czynności prawnej.

Należy jednak stwierdzić, iż w przypadku podpisywania umowy trudno byłoby udowodnić, że została ona zawarta pod wpływem błędu. Jeżeli pracownik nie przeczytał jej przed jej podpisaniem i dopiero później zauważył niekorzystne dla siebie zapisy, to nie może twierdzić, iż działał pod wpływem błędu. Miał on bowiem możliwość zapoznania się z zapisami umowy. Składając swój podpis, zaakceptował je i zobowiązał się do ich przestrzegania. To, że umowa została podpisana bez uprzedniego przeczytania, świadczy przede wszystkim o tym, iż osoba działała z brakiem należytej staranności.

W przypadku niewywiązywania się z zobowiązań zawartych w umowie (np. niepodjęcie pracy) należy się liczyć z odpowiedzialnością.

Zgodnie z art. 471 Kodeksu cywilnego: „Dłużnik obowiązany jest do naprawienia szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania, chyba że niewykonanie lub nienależyte wykonanie jest następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi”. I dodatkowo w art. 472 czytamy: „dłużnik odpowiedzialny jest za niezachowanie należytej staranności”.

Z uwagi na powyższe należy pamiętać, aby przed podpisaniem umowy (nie tylko o pracę) dokładnie przestudiować jej zapisy. Jeżeli w umowie przedłożonej do podpisania znajdą się niekorzystne dla nas zapisy, zawsze można negocjować z drugą stroną, wszak umowa jest zgodnym oświadczeniem woli obu stron.

Jeżeli chcesz wiedzieć więcej na ten temat – kliknij tutaj >>