Udzielamy indywidualnych Porad Prawnych
Autor: Łukasz Obrał
Kodeks pracy przewiduje cztery sytuacje, w których pracownik może rozwiązać umowę o pracę bez wypowiedzenia ze skutkiem natychmiastowym lub wskazanym w oświadczeniu o rozwiązaniu stosunku pracy.
Interesuje Cię ten temat i chcesz wiedzieć więcej? kliknij tutaj >>
Stosownie do art. 55 § 1 Kodeksu pracy pracownik może rozwiązać umowę o pracę bez wypowiedzenia, jeżeli zostanie wydane orzeczenie lekarskie stwierdzające szkodliwy wpływ wykonywanej pracy na zdrowie pracownika, a pracodawca nie przeniesie go – w terminie wskazanym w orzeczeniu lekarskim – do innej pracy, odpowiedniej ze względu na stan jego zdrowia i kwalifikacje zawodowe.
Jeżeli po wydaniu przez lekarza przeprowadzającego badania profilaktyczne orzeczenia stwierdzającego szkodliwy wpływ wykonywanej pracy na zdrowie pracownika pracodawca nie przeniesie pracownika na inne, odpowiednie dla jego stanu zdrowia i kwalifikacji stanowisko, pracownik może wypowiedzieć umowę o pracę bez wypowiedzenia.
Tryb wydawania orzeczeń, o których mowa w art. 55 § 1 K.p., określa rozporządzenie Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej z dnia 30 maja 1996 r. w sprawie przeprowadzania badań lekarskich pracowników, zakresu profilaktycznej opieki zdrowotnej nad pracownikami oraz orzeczeń lekarskich wydawanych do celów przewidzianych w Kodeksie pracy (Dz. U. z 1996 r. Nr 69, poz. 332).
Kodeks pracy w art. 55 § 11 dopuszcza rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia, gdy pracodawca dopuścił się ciężkiego naruszenia podstawowych obowiązków wobec pracownika.
Podstawowymi obowiązkami pracodawcy są przede wszystkim te, związane z bezpieczeństwem i higieną pracy, wypłatą wynagrodzenia, ze stosowaniem obiektywnych i sprawiedliwych kryteriów oceny pracowników oraz wyników ich pracy, z udzielaniem urlopu wypoczynkowego, przestrzeganiem czasu pracy, a także z wpływaniem na kształtowanie w zakładzie pracy zasad współżycia społecznego.
Przepisy prawa nie definiują, w jakiej sytuacji naruszenie obowiązków pracodawcy jest „ciężkie”. Każda sytuacja jest oceniania indywidualnie. W ocenie, czy naruszenie obowiązków pracodawcy jest ciężkie, zapewne pomoże bogate orzecznictwo sądów w tej kwestii.
Rozwiązanie umowy o pracę przez pracownika bez wypowiedzenia jest skuteczne zawsze, nawet wtedy kiedy wskazane przez pracownika przyczyny rozwiązania stosunku pracy rzeczywiście nie istnieją.
Zgodnie z art. 611 K.p. w razie nieuzasadnionego rozwiązania przez pracownika umowy o pracę bez wypowiedzenia na podstawie art. 55 § 11, pracodawcy przysługuje roszczenie o odszkodowanie. Stosownie do art. 612 § 1 K.p. odszkodowanie – w razie nieuzasadnionego rozwiązania umowy bez wypowiedzenia przez pracownika – przysługuje w wysokości wynagrodzenia pracownika za okres wypowiedzenia, a w przypadku rozwiązania umowy o pracę zawartej na czas określony lub na czas wykonania określonej pracy – w wysokości wynagrodzenia za okres 2 tygodni.
W przypadku uzasadnionego rozwiązania umowy o pracę przez pracownika, w trybie art. 55 § 11 K.p., przysługuje mu odszkodowanie w wysokości wynagrodzenia za okres wypowiedzenia, a jeżeli umowa o pracę została zawarta na czas określony lub na czas wykonania określonej pracy – w wysokości wynagrodzenia za okres 2 tygodni.
Oświadczenie pracownika o rozwiązaniu umowy bez wypowiedzenia musi – pod rygorem nieważności – zostać złożone w formie pisemnej (art. 55 § 2 K.p.). Rozwiązanie umowy bez wypowiedzenia nie może nastąpić po upływie 1 miesiąca od zaistnienia przesłanek rozwiązania umowy.
Bez wypowiedzenia pracownik może rozwiązać umowę o pracę w sytuacji, gdy podjął on już pracę u innego pracodawcy, a tymczasem został przywrócony do pracy w poprzednim zakładzie, po nieuzasadnionym rozwiązaniu umowy o pracę przez pracodawcę. W takiej sytuacji, stosownie do art. 48 § 2 K.p., pracownik może bez wypowiedzenia, jedynie z trzydniowym uprzedzeniem, rozwiązać umowę o pracę z pracodawcą, u którego podjął zatrudnienie w ciągu 7 dni od przywrócenia do pracy.
Pracownik może również rozwiązać umowę o pracę bez wypowiedzenia na podstawie art. 231 § 4 K.p., zgodnie z którym w terminie 2 miesięcy od przejścia zakładu pracy lub jego części na innego pracodawcę, pracownik może bez wypowiedzenia, z siedmiodniowym uprzedzeniem, rozwiązać stosunek pracy.
We wszystkich wskazanych tu przypadkach rozwiązania stosunku pracy przez pracownika bez wypowiedzenia, rozwiązanie stosunku pracy powoduje dla pracownika skutki, jakie przepisy prawa pracy wiążą z rozwiązaniem stosunku pracy przez pracodawcę za wypowiedzeniem, przy czym skutki te zachodzą u następnego pracodawcy.
Jeżeli chcesz wiedzieć więcej na ten temat – kliknij tutaj >>
Udzielamy indywidualnych Porad Prawnych
Zapytaj prawnika
Kodeks pracy