Udzielamy indywidualnych Porad Prawnych

Masz podobny problem prawny?
Kliknij tutaj, opisz nam swój problem i zadaj pytania.

(zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje)

Decyzja w sprawie ograniczenia czasu pracy lekarzy

Autor: Tadeusz M. Nycz

W artykule omówiono uprawnienie inspektorów pracy Państwowej Inspekcji Pracy do wydawania decyzji administracyjnej w sprawie zakazania lub ograniczenia czasu pracy głównie lekarzy pracujących w warunkach przekraczania średnio 48 godzin na tydzień w przyjętym okresie rozliczeniowym czasu pracy.

Na mocy ustawy z dnia 24 sierpnia 2007 r. o zmianie ustawy o zakładach opieki zdrowotnej oraz ustawy – Prawo o szkolnictwie wyższym (Dz. U. Nr 176, poz. 1240), z dniem 1 stycznia 2008 r. dokonano istotnych zmian w problematyce czasu pracy pracowników zakładów opieki zdrowotnej.

Interesuje Cię ten temat i chcesz wiedzieć więcej? kliknij tutaj >>

Najważniejsze zmiany dotyczą pracowników posiadających wyższe wykształcenie wykonujących zawód medyczny, w stosunku do których dopuszczalne jest zobowiązanie ich do pełnienia dyżuru medycznego (art. 32j. ustawy o zoz).

Ta grupa pracowników objęta jest podstawową normą dobową czasu pracy wynoszącą 7 godzin i 35 minut oraz maksymalną podstawową normą średniotygodniową czasu pracy, która nie może przekroczyć 37 godzin i 55 minut (art. 32g ust. 1 ustawy o zoz).

Pracownicy ci mogą być zatrudniani w planowanych godzinach nadliczbowych obejmujących tzw. dyżur medyczny, w granicach nie przekraczających średnio 48 godzin tygodniowo w przyjętym okresie rozliczeniowym (zob. artykuły: Zatrudnienie w zoz średnio do 48 godzin tygodniowo i Zatrudnienie w zoz średnio ponad 48 godzin tygodniowo).

Zgodnie z art. 32ja ustawy o zoz, lekarze oraz inni pracownicy posiadający wyższe wykształcenie wykonujący zawód medyczny, zatrudnieni w zakładzie opieki zdrowotnej przeznaczonym dla osób, których stan zdrowia wymaga udzielania całodobowych świadczeń zdrowotnych, mogą być, po wyrażeniu na to zgody na piśmie, zobowiązani do pracy w wymiarze przekraczającym przeciętnie 48 godzin na tydzień w przyjętym okresie rozliczeniowym.

Ustawodawca przewiduje, że na wniosek PIP, pracodawca jest obowiązany dostarczać informacje o przypadkach, w których pracownicy wyrazili zgodę w celu wykonywania pracy w wymiarze przekraczającym średnio 48 godzin na tydzień w przyjętym okresie rozliczeniowym (art. 32ja ust. 5 ustawy o zoz).

Z zapisu tego wynika, że zobowiązanie informacyjne nastąpi wówczas, gdy właściwy organ PIP zwróci się do pracodawcy z takim wnioskiem. Formuła zastosowana przez ustawodawcę oznacza zwykłe pismo, a nie sformalizowaną czynność rozstrzygającą, ponieważ o obowiązku informacyjnym przesądził sam ustawodawca.

Informacje uzyskane z zakładów opieki zdrowotnej na temat wyrażonych przez pracowników zgód na wykonywanie pracy w warunkach przekroczenia średnio 48 godzin na tydzień w przyjętym okresie rozliczeniowym mogą stanowić podstawę do przeprowadzenia kontroli u danego pracodawcy.

W wyniku przeprowadzonej kontroli, inspektor pracy będzie oceniał poprawność zatrudnienia pracowników pod kątem zapewnienia im bezpieczeństwa i ochrony zdrowia, a także w aspekcie zapewnienia właściwego poziomu udzielania świadczeń zdrowotnych.

W art. 32ja ust. 3 ustawy o zoz, ustawodawca upoważnił organy Państwowej Inspekcji Pracy do wydania decyzji administracyjnej w sprawie:

  • zakazania przekraczania normy średniotygodniowej ponad 48 godzin na tydzień, lub
  • ograniczenia możliwości wydłużenia tej normy tygodniowej.

Decyzja może być wydana, w przypadku ustalenia, że ze względu na bezpieczeństwo lub zdrowie pracowników wykonujących pracę w wydłużonej normie czasu pracy, a także w celu zapewnienia właściwego poziomu świadczeń zdrowotnych taka praca jest przeciwwskazana.

W pierwszej instancji decyzję będzie wydawał inspektor pracy. Od tego rozstrzygnięcia pracodawca ma prawo złożyć odwołanie do okręgowego inspektora pracy. Natomiast ostateczne rozstrzygnięcie w tej kwestii będzie mógł zaskarżyć do sądu administracyjnego.

Decyzja w sprawie ograniczenia czasu pracy danego pracownika dotyczyć będzie bezpośrednio uprawnień tej osoby, toteż należy uznać, że taki pracownik powinien posiadać uprawnienia strony w postępowaniu o wydanie decyzji ograniczającej jego czas pracy.

Sytuacja prawna pracownika daje podstawę do przypisania mu uprawnień strony postępowania w rozumieniu art. 28 Kodeksu postępowania administracyjnego, ponieważ decyzja organów PIP ogranicza bezpośrednio możliwości zarobkowania pracownika u danego pracodawcy.

Przesłanki warunkujące wydanie przez inspektora pracy decyzji zakazującej lub ograniczającej czas pracy pracownika zoz, ocenić trzeba na tle kompetencji Państwowej Inspekcji Pracy zapisanych w ustawie z dnia 13 kwietnia 2007 r. (Dz. U. Nr 89, poz. 589).

O ile pierwsza przesłanka jest całkowicie poprawna, gdyż ocena bezpieczeństwa i ochrony zdrowia pracowników w procesie pracy należy do kompetencji PIP, o tyle ocena właściwego poziomu świadczeń zdrowotnych, jako samodzielna przesłanka wydania decyzji, wykracza całkowicie poza kompetencje PIP, która nie tyle nie ma uprawnień w tym zakresie, ile nie dysponuje specjalistami z tej dziedziny.

W konsekwencji, ewentualne wydanie decyzji ograniczającej czas pracy pracownika, opartej na potrzebie zapewnienia właściwego poziomu świadczeń medycznych musiałoby zostać poprzedzone opinią właściwego biegłego z tego zakresu.

Ustawodawca nadając PIP te uprawnienia nie przemyślał problemu w sposób systemowy, ponieważ samoistność owej przesłanki sprawia, iż może zostać zaburzony cały system funkcjonowania tej instytucji, która z założenia w sferze administracyjno-prawnej działa z urzędu, a nie na wniosek.

Wprowadzenie tej samoistnej przesłanki wydania decyzji ograniczającej czas pracy np. lekarzy, może prowadzić do wydawania takich rozstrzygnięć na wniosek niezadowolonego pacjenta, co tym samym zasadniczo wykracza poza ustrojowe kompetencje organów inspekcji pracy i jest w sposób oczywisty sprzeczne z prawem.

Zgodnie z art. 3 ust. 2 Konwencji Nr 81 MOP w sprawie inspekcji pracy w przemyśle i handlu (Dz. U. z 1997 r. Nr 72, poz. 450), inspektorom pracy mogą być powierzane jakiekolwiek inne obowiązki tylko pod warunkiem, że nie będą przeszkadzać w skutecznym wykonywaniu ich zadań głównych, ani w jakikolwiek sposób naruszać autorytetu i bezstronności potrzebnych inspektorom w stosunkach z pracodawcami i pracownikami.

Powierzenie inspektorom pracy zadania wykraczającego poza możliwości kompetencyjne przypisane Państwowej Inspekcji Pracy w cyt. ustawie z dnia 13.04.2007 r. o PIP budzi poważne zastrzeżenia praworządnościowe.

Ustawodawcy nie wolno nakładać na PIP tego rodzaju obowiązków, gdyż tym samym godzi w autorytet inspektorów pracy, którzy z natury rzeczy nie znają i nie mogą znać zagadnień związanych z zapewnieniem właściwego poziomu udzielania świadczeń zdrowotnych.

Tym samym, zapis art. 32ja ust. 3 ustawy o zoz uznać trzeba za naruszający obowiązujący porządek prawny, gdyż powołana Konwencja Nr 81 regulująca status inspekcji pracy ma charakter regulacji mającej pierwszeństwo przed ustawą zwykłą, na wypadek niezgodności postanowień tych aktów prawnych, o czym wyraźnie stanowi art. 91 Konstytucji RP.

Z powyższego względu zapis art. 32ja ust. 3 ustawy o zakładach opieki zdrowotnej w części w jakiej uprawnia i zobowiązuje organy PIP do ograniczenia czasu pracy pracowników służby zdrowia ze względu na potrzebę zapewnienia właściwego poziomu udzielania świadczeń medycznych powinien być jak najszybciej uchylony.

Do tego czasu, inspektorzy pracy powinni ograniczać swoje decyzje w omawianym zakresie do przesłanki pierwszej związanej z zapewnieniem pracownikom bezpieczeństwa i ochroną ich zdrowia, jako przesłanek należących wyraźnie do kompetencji organu nadzoru nad warunkami pracy.

Jeżeli chcesz wiedzieć więcej na ten temat – kliknij tutaj >>

Udzielamy indywidualnych Porad Prawnych

Masz podobny problem prawny?
Kliknij tutaj, opisz nam swój problem i zadaj pytania.

(zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje)
Porad przez Internet udzielają
prawnicy z dużym doświadczeniem

Zapytaj prawnika

Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje!
Wycenę wyślemy do 1 godziny

Kodeks pracy

[Pobierz Kodeks pracy] Z zaznaczonymi zmianami.

Kodeks pracy

[Pobierz ustawę o PIP] Z zaznaczonymi zmianami.

Zadaj pytanie »

eporady24.pl

spadek.info

prawo-budowlane.info

odpowiedziprawne.pl

rozwodowy.pl

prawo-mieszkaniowe.info

prawo-karne.info

Szukamy prawnika »