Wynagrodzenia za urlop wypoczynkowy po urlopie macierzyńskim

Przejście ze zwolnienia lekarskiego na urlop macierzyński a następnie na urlop wypoczynkowy

Według art. 152 § 1 Kodeksu pracy (w skrócie K.p.) pracownikowi przysługuje prawo do corocznego, nieprzerwanego, płatnego urlopu wypoczynkowego.

Ze szczególnego prawa do urlopu wypoczynkowego może skorzystać pracownica powracająca z urlopu macierzyńskiego – zgodnie z art. 163 § 3 K.p. na wniosek takiej pracownicy udziela się jej urlopu bezpośrednio po urlopie macierzyńskim.

Pracownik, który korzysta z urlopu wypoczynkowego, ma prawo za czas tego urlopu otrzymać wynagrodzenie takie, jakie otrzymałby, gdyby w tym czasie pracował (art. 172 K.p.). Powyższe oznacza, że dla celów ustalania wynagrodzenia urlopowego okres przebywania na urlopie wypoczynkowym należy traktować tak samo, jak okres wykonywania pracy. Szczegółowe zasady obliczania wynagrodzenia urlopowego zostały unormowane w rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 8 stycznia 1997 r. w sprawie szczegółowych zasad udzielania urlopu wypoczynkowego, ustalania i wypłacania wynagrodzenia za czas urlopu oraz ekwiwalentu pieniężnego za urlop (Dz. U. z 1997 r. Nr 2, poz. 14 z późn. zm., dalej jako „rozporządzenie”), które stanowi wykonanie delegacji ustawowej zawartej w art. 173 K.p.

Zgodnie z § 6 rozporządzenia wynagrodzenie urlopowe ustala się z uwzględnieniem wynagrodzenia i innych świadczeń otrzymywanych ze stosunku pracy, ale obliczając wynagrodzenie urlopowe, nie uwzględnia się niektórych jego składników, takich jak wynagrodzenie za czas gotowości do pracy oraz za czas niezawinionego przez pracownika przestoju, gratyfikacje (nagrody) jubileuszowe, wynagrodzenie za czas niezdolności do pracy wskutek choroby lub odosobnienia w związku z chorobą zakaźną itp.

Ustalenie wysokości wynagrodzenia urlopowego

Ustalając wysokość wynagrodzenia urlopowego, należy przede wszystkim uwzględnić charakter składników otrzymywanego wynagrodzenia (stałe i zmienne) i jednocześnie, stosując art. 172 K.p., należy też uwzględnić wahania wysokości składników zmiennych wynagrodzenia.

W zależności od tego, czy składniki zmienne kształtowały się w miarę równomiernie czy też nie, uwzględnia się wynagrodzenia z 3 miesięcy poprzedzających miesiąc rozpoczęcia urlopu (przy nieznacznych wahaniach) lub z 12 miesięcy poprzedzających miesiąc rozpoczęcia urlopu (gdy różnice w wysokości składników wynagrodzenia były istotne).

Składniki wynagrodzenia dzieli się w następujący sposób (zgodnie z § 7, § 8 i § 12 rozporządzenia):

1. Składniki wynagrodzenia, określone w stawce miesięcznej w stałej wysokości – są to m.in. miesięczne wynagrodzenie zasadnicze, stałe dodatki, takie jak stażowy czy funkcyjny, stała miesięczna premia regulaminowa. Składniki te należy uwzględniać w wynagrodzeniu urlopowym w wysokości należnej pracownikowi w miesiącu wykorzystywania urlopu.
2. Składniki wynagrodzenia, wypłacane za okresy dłuższe niż jeden miesiąc – są to np. premie kwartalne. Wypłaca się je w przyjętych terminach wypłaty tych składników, przy czym okres urlopu jest traktowany na równi z okresem wykonywania pracy, dlatego pobyt pracownika na urlopie nie powinien mieć wpływu na wysokość takiego składnika.
3. Składniki wynagrodzenia, przysługujące za okresy nie dłuższe niż jeden miesiąc – są to m.in. wynagrodzenie określone prowizyjnie lub stawką godzinową albo akordową, wynagrodzenie za godziny nadliczbowe, premie naliczane jako wartość procentowa od tego wynagrodzenia. Przy ustalaniu wynagrodzenia urlopowego należy je uwzględniać w łącznej wysokości wypłaconej pracownikowi w okresie 3 miesięcy kalendarzowych poprzedzających miesiąc rozpoczęcia, a jeśli wysokość tych składników ulega znacznym wahaniom – w łącznej wysokości wypłaconej pracownikowi w okresie nieprzekraczającym 12 miesięcy kalendarzowych poprzedzających miesiąc rozpoczęcia urlopu. W razie jakichkolwiek zmian w składnikach wynagrodzenia przysługujących za okresy nie dłuższe niż jeden miesiąc lub zmiany wysokości takich składników w okresie, z którego ustala się podstawę wymiaru, wprowadzonych przed rozpoczęciem przez pracownika urlopu wypoczynkowego lub w miesiącu wykorzystywania tego urlopu – podstawę wymiaru należy ustalić ponownie, z uwzględnieniem tych zmian od początku okresu rozliczeniowego. Jeśli przez cały okres przyjęty do ustalenia podstawy wymiaru, poprzedzający miesiąc wykorzystywania urlopu wypoczynkowego, lub przez okres krótszy, lecz obejmujący pełny miesiąc kalendarzowy lub pełne miesiące kalendarzowe, pracownikowi nie przysługiwało wynagrodzenie, o którym mowa powyżej – przy ustalaniu podstawy wymiaru uwzględnia się najbliższe miesiące, za które pracownikowi przysługiwało takie wynagrodzenie. Jeżeli zaś pracownik przed rozpoczęciem urlopu wypoczynkowego otrzymał wynagrodzenie za okres krótszy niż przyjęty do ustalenia podstawy wymiaru, to podstawę wymiaru stanowić będzie wynagrodzenie wypłacone pracownikowi za okres faktycznie przepracowany. Wynagrodzenie ustalone według powyższych zasad stanowi podstawę wymiaru wynagrodzenia urlopowego.

Jak obliczyć wynagrodzenie urlopowe jakie powinien otrzymać pracownik który przez długi czas przebywał na zwolnieniu lekarskim i korzystał z urlopu macierzyńskiego?

Nie jest problemem ustalenie wynagrodzenia urlopowego, gdy pracownik w czasie kilku miesięcy przed urlopem świadczył pracę lub gdy otrzymuje wynagrodzenie w stałej kwocie. Jednak czasem powstają wątpliwości, z jakiego okresu należy uwzględnić wynagrodzenie i w jakiej wysokości, gdy tuż przed urlopem wypoczynkowym pracownik był chory i przebywał przez dłuższy czas na zwolnieniu lekarskim lub korzystał z urlopu macierzyńskiego czy wychowawczego.

Przy ustalaniu wynagrodzenia urlopowego dla pracownicy, która była dłuższy czas nieobecna w pracy z powodu choroby i urlopu macierzyńskiego, obliczając wynagrodzenie za urlop, należy uwzględnić stałą płacę zasadniczą, obowiązującą w miesiącu wykorzystywania urlopu wypoczynkowego. Jeśli pracownica oprócz wynagrodzenia określonego stałą stawką miesięczną otrzymuje również składnik zmienny w postaci prowizji, to i ten składnik należy uwzględnić w wyliczaniu podstawy wynagrodzenia urlopowego. W przypadku gdy takie wynagrodzenie ostatni raz było wypłacone przed okresem niezdolności do pracy z powodu choroby i przed urlopem macierzyńskim, to podstawą wymiaru wynagrodzenia urlopowego będzie wynagrodzenie zmienne z trzech najbliższych miesięcy, za które to wynagrodzenie jej przysługiwało (sprzed okresu nieobecności z powodu choroby).

Zgodnie z § 9 pkt 1 rozporządzenia wynagrodzenie urlopowe ze zmiennych składników (prowizji) należy w takim przypadku obliczyć w następujący sposób:

1. podstawę wymiaru należy podzielić przez liczbę godzin, w czasie których pracownik wykonywał pracę w okresie, z którego została ustalona ta podstawa (czyli z okresu trzech miesięcy sprzed choroby), a następnie
2. tak ustalone wynagrodzenie za jedną godzinę pracy należy pomnożyć przez liczbę godzin, jakie pracownik przepracowałby w czasie urlopu w ramach normalnego czasu pracy, zgodnie z obowiązującym go rozkładem czasu pracy, gdyby w tym czasie nie korzystał z urlopu.

Przy składnikach stałych podstawę należy podzielić przez liczbę godzin przypadających do przepracowania w miesiącu korzystania z urlopu, a następnie otrzymane wynagrodzenie za jedną godzinę urlopu należy pomnożyć przez liczbę godzin, które pracownik przepracowałby w czasie urlopu, gdyby z niego nie korzystał – jeśli w danym miesiącu nie wystąpiła inna nieobecność, to wynagrodzenie zasadnicze powinno być w takiej samej wysokości, jaka została określona na umowie o pracę.

W celu otrzymania całkowitej wartości wynagrodzenia urlopowego należy zsumować wyliczone w powyższy sposób wynagrodzenie urlopowe ze składników stałych i zmiennych.

Zgodnie z powyższym ma Pani prawo wykorzystać cały zaległy urlop bezpośrednio po urlopie macierzyńskim i pracodawca nie powinien odmówić Pani tego urlopu – nie tylko ze względu na art. 163 § 3 K.p., ale także ze względu na:

• art. 291 § 1 K.p., który mówi o 3-letnim okresie na przedawnienie roszczeń ze stosunku pracy, oraz
• art. 168 K.p., który nakazuje udzielić zaległego urlopu pracownikowi najpóźniej do dnia 30 września następnego roku kalendarzowego.

Jeśli pomiędzy urlopem macierzyńskim a urlopem wypoczynkowym wystąpi choćby jednodniowa przerwa (powrót do pracy, nieobecność w pracy z powodu niezdolności do pracy itp.), powyższa zasada nie będzie miała zastosowania i pracodawca będzie mógł uzgodnić z Panią inny termin wykorzystania zaległego urlopu wypoczynkowego. W czasie urlopu wypoczynkowego będzie Pani miała prawo do wynagrodzenia urlopowego, które w Pani przypadku składać się będzie z wynagrodzenia stałego, obowiązującego w miesiącach wykorzystywania urlopu wypoczynkowego, oraz ze składników zmiennych, które faktycznie Pani otrzymała w okresie 3 miesięcy przed pójściem na zwolnienie lekarskie.

Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej  ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.