• Autor: Izabela Nowacka-Marzeion
Czy pracodawca zatrudniający mniej niż 20 osób może z powodu likwidacji stanowiska wypowiedzieć umowę o pracę na czas nieokreślony pracownikowi w wieku przedemerytalnym (kobieta 57 lat)? Czy może jedynie zaproponować nowe warunki pracy i płacy? Jeśli zaproponowane zostanie nowe obniżone wynagrodzenie, czy przysługuje dodatek wyrównawczy za cały okres do osiągnięcia wieku emerytalnego? Jak to wszystko wygląda w przypadku likwidacji zakładu (działalność osoba fizyczna)? Czy w takim przypadku przysługuje pracownikowi odprawa? Jeśli tak to, w jakiej wysokości?
Co do zasady zmiana warunków pracy lub płacy w 4-letnim okresie ochronnym przed osiągnięciem wieku emerytalnego jest możliwa wyłącznie na mocy porozumienia stron, które wymaga zgodnego oświadczenia woli obu stron umowy o pracę.
W stosunku do pracownika, któremu brakuje nie więcej niż cztery lata do osiągnięcia wieku emerytalnego, jeśli okres zatrudnienia umożliwia mu uzyskanie prawa do emerytury z osiągnięciem tego wieku, pracodawca może wypowiedzieć warunki pracy i płacy jedynie w następujących przypadkach:
Ochrona wynikająca z art. 39 Kodeksu pracy doznaje osłabienia w przypadku zaistnienia przewidzianych w art. 43 okoliczności uzasadniających wypowiedzenie warunków pracy lub płacy. Przepis ten uchyla zakaz wypowiadania warunków pracy i płacy pracownikowi w wieku przedemerytalnym, jeżeli wypowiedzenie to staje się konieczne w związku z wprowadzeniem nowych zasad wynagradzania dotyczących ogółu pracowników zatrudnionych u danego pracodawcy lub tej ich grupy, do której pracownik ten należy, bądź stwierdzoną orzeczeniem lekarskim utratę zdolności do wykonywania dotychczasowej pracy albo niezawinioną przez tego pracownika utratę uprawnień koniecznych do jej wykonywania. Tu limit 20 pracowników nie obowiązuje.
Szczególną w stosunku do ww. przepisu regulację zawiera także art. 5 ust. 5 pkt 1 ustawa o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników z dnia 13 marca 2003 r. (tj. Dz. U. z 2016 r., poz. 1474). Na jej podstawie pracodawca może wypowiedzieć pracownikowi w wieku przedemerytalnym warunki pracy lub płacy, przy zaistnieniu przesłanek określonych w art. 1 ust. 1 powołanej ustawy. 1.
Jednocześnie zgodnie z treścią art. 10 ust. 1 ustawy przepisy art. 5 ust. 3–6 stosuje się odpowiednio w razie konieczności rozwiązania przez pracodawcę zatrudniającego co najmniej 20 pracowników stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników, jeżeli przyczyny te stanowią wyłączny powód uzasadniający wypowiedzenie stosunku pracy lub jego rozwiązanie na mocy porozumienia stron, a zwolnienia w okresie nieprzekraczającym 30 dni obejmują mniejszą liczbę pracowników niż określona w art. 1. Z kolei, zgodnie z art. 10 ust 3 powołanej ustawy, pracodawca może wypowiedzieć warunki pracy i płacy pracownikom, o których mowa w ust. 2, jeżeli z przyczyn określonych w ust. 1 nie jest możliwe dalsze ich zatrudnianie na dotychczasowych stanowiskach pracy. W takim przypadku stosuje się art. 38 Kodeksu pracy.
Na mocy porozumienia stron można dowolnie ustalić zmianę warunków pracy i płacy. A taka operacja ma miejsce w zakładzie pracy. Nie wypowiedzenie zmieniające, ale aneks.
Aneks może dowolnie kształtować treść stosunku pracy, bo na aneks wymagana jest zgoda obu stron. Jeśli mąż go nie podpisze, to warunki nie ulegną zmianie. Pracodawcy – o ile zatrudnia więcej niż 20 pracowników – przysługują DODATKOWE procedury zmiany sposobu wynagradzania.
Jeśli zaproponowane zostanie nowe obniżone wynagrodzenie, to przysługuje dodatek wyrównawczy za cały okres do osiągnięcia wieku emerytalnego.
Jeżeli zakład pracy zatrudnia co najmniej 20 pracowników, rozwiązywanie stosunku pracy w związku z likwidacją stanowisk lub pracodawcy jest regulowane przez Ustawę o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników. Jeśli pracodawca zatrudnia mniej niż 20 pracowników, to do wypowiedzenia umowy o pracę stosuje przepisy Kodeksu pracy, a pracodawca nie musi wypłacać pracownikowi odprawy.
Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.
Zapytaj prawnika - porady prawne online
O autorze: Izabela Nowacka-Marzeion
Magister prawa, absolwentka Wydziału Prawa Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie. Doświadczenie zdobyła w ogólnopolskiej sieci kancelarii prawniczych, po czym podjęła samodzielną praktykę. Specjalizuje się w prawie cywilnym, rodzinnym, pracy oraz ubezpieczeń społecznych. Posiada bogate doświadczenie w procedurach administracyjnych, prawem budowlanym oraz postępowaniach cywilnych. Prywatnie interesuje się sukcesją i planowaniem spadkowym oraz zabezpieczeniem firm.