Wydanie pisemnej umowy o pracę

Kodeks pracy określa, że umowę o pracę zawiera się na piśmie. Forma pisemna zastrzeżona została jako forma dla celów dowodowych, co oznacza, że jej niezachowanie nie skutkuje nieważnością samej umowy o pracę. Obecnie przepisy przewidują, że jeżeli umowa o pracę nie została zawarta z zachowaniem formy pisemnej, pracodawca powinien, najpóźniej w dniu rozpoczęcia pracy przez pracownika, potwierdzić pracownikowi na piśmie ustalenia co do stron umowy, rodzaju umowy oraz jej warunków.

Art. 97 Kodeksu pracy reguluje ogólne zasady wydania świadectwa pracy oraz wskazuje jego niezbędną treść. Natomiast szczegółową treść świadectwa pracy, sposób oraz tryb wydawania i prostowania określa Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 15 maja 1996r. w sprawie szczegółowej treści świadectwa pracy oraz sposobu i trybu jego wydawania i prostowania (Dz. U. Nr 60, poz. 282 z późn. zm.)

Sąd Najwyższy w swoich orzeczeniach wielokrotnie podkreślał, iż do zawarcia umowy o pracę może dojść nawet w sposób dorozumiany, jeżeli pracownik za milczącą zgodą zakładu pracy wykonuje pracę podporządkowaną (uchwała z 11 maja 1976r., sygn. akt I PZP 18/76). Stosunek pracy może zostać nawiązany na podstawie faktycznego dopuszczenia do pracy (uchwała z 30 maja 1979r., sygn. akt I PZP 11/79).

Nawet jeśli umowa o pracę okazała się nieważna, a zatem nie stworzyła zobowiązań stron w momencie jej zawarcia, to zobowiązania takie powstają wraz z dopuszczeniem pracownika do pracy na warunkach tej umowy (wyrok z dnia 5 listopada 2003 r., sygn. akt I PK 633/02, OSNP 2004 nr 20, poz. 346)

Mimo nieważności zawartej umowy o pracę (nieważności niepodlegającej konwalidacji – tak jak w przypadku naruszenia art. 203 Kodeksu spółek handlowych) strony mogą nawiązać umowny stosunek pracy przez czynności dorozumiane, w szczególności wskutek dopuszczenia pracownika do pracy, przyjmowania pracy przez pracodawcę i realizowania takiego stosunku prawnego, który odpowiada cechom stosunku pracy określonym w art. 22 Kodeksu pracy (wyrok z dnia 8 czerwca 2010 r., sygn. akt I PK 16/10).

Wobec powyższego w sytuacji, gdy w chwili wydawania świadectwa pracy brakuje w aktach pracowniczych dokumentu pisemnego potwierdzającego zawarcie umowy o pracę (np. z uwagi na zawarcie jej w sposób dorozumiany lub ze względu na zagubienie przez pracownika i pracodawcę dokumentu umowy podczas migracji i przenoszenia akt osobowych), ale okoliczności faktyczne oraz posiadany przez pracodawcę materiał dowodowy (np. dowody odprowadzania należnych składek do ZUS, rozliczeń podatkowych itp.) potwierdzają fakt świadczenia pracy i strony są zgodne co do tego, że taka umowa była zawarta, zasadne jest potwierdzenie tego faktu w świadectwie pracy.

Wprawdzie praktyka pokazuje, że świadectwo pracy wystawia się głównie w oparciu o dokumenty znajdujące się w aktach osobowych pracownika, to jednak w dbałości o dobro pracownika i rzetelność dokumentu, jakim jest świadectwo pracy, pracodawca może, a nawet powinien posiłkować się w tym zakresie innymi dokumentami pozostającymi w jego dyspozycji, które potwierdzają, że strony wiązał stosunek pracy.

Reasumując, pomimo braku umowy o pracę na piśmie, pracodawca działając w interesie pracownika może na podstawie innych dokumentów, którymi dysponuje potwierdzić w świadectwie pracy fakt świadczenia pracy, a także fakty dotyczące okresu, rodzaju wykonywanej pracy, zajmowanego stanowiska itp., jeżeli informacje te w obliczu posiadanych dokumentów oraz okoliczności faktycznych można ustalić i nie budzą one żadnych wątpliwości.

Podsumowując – przy wystawianiu świadectwa pracy należy więc uwzględnić wyroki sądów, które zapadły odnośnie danego stosunku pracy. Także sąd pracy przy ustalaniu treści umowy o prace powinien posiłkować się dowodem z zeznań dyrektora szkoły, a także treścią orzeczeń sądu w tej sprawie wydanych wcześniej.

Jeśli masz podobny problem prawny, zadaj pytanie naszemu prawnikowi (przygotowujemy też pisma) w formularzu poniżej  ▼▼▼