• Autor: Adam Dąbrowski
Czy roszczenie o ustalenie okoliczności i przyczyn wypadku przy pracy podlega przedawnieniu?
Poszkodowany w wypadku przy pracy, w razie nie ustalenia okoliczności i przyczyn wypadku w przewidzianej procedurą formie, ma prawo sam wystąpić do Sądu Pracy z żądaniem takiego ustalenia. Podstawą prawną roszczenia jest art. 189 Kodeksu postępowania cywilnego, przy czym roszczenie o to ustalenie będące sprawą związaną ze stosunkiem pracy, nie podlega przedawnieniu na podstawie art. 291 § 1 K. p. (por. wyrok SN z dnia 16 marca 1999 r. II UKN 510)98, OSNP z 2000 r. Nr 9, poz. 366).
W konsekwencji, upływ czasu dla celów żądania sporządzenia protokołu powypadkowego, z punktu widzenia przedawnienia roszczeń nie ma znaczenia. Nie oznacza to jednak, że upływ czasu jest dla takiej sprawy zupełnie nieistotny. Owszem, ma on zasadnicze znaczenie w sferze możliwości precyzyjnego odtworzenia zdarzenia.
Z tego punktu widzenia należy pamiętać, że ustawodawca nakłada na każdego pracownika a także poszkodowanego obowiązek niezwłocznego zgłoszenia wypadku przy pracy (zob. art. 211 pkt 6 K. p.). Brak konsekwencji w sferze przedawnienia roszczeń eliminuje więc możliwość uchylenia się pracodawcy od obowiązku sporządzenia protokołu powypadkowego, czyli od obowiązku przewidzianego w art. 234 § 1 K. p.
Dla poszkodowanego upływ czasu przynosi niekorzystne skutki w sferze zatarcia śladów i dowodów świadczących o tym, że dane zdarzenie miało miejsce i że było wypadkiem przy pracy. Brak instytucji przedawnienia w omawianym zakresie trzeba więc uznać z punktu widzenia interesów poszkodowanego pracownika, jako element dający możliwość żądania uznania wypadku przy pracy w sprawach zupełnie wyjątkowych, w szczególności wówczas kiedy okoliczności negatywnie zdrowotne związane z wypadkiem przy pracy zaistniały dopiero w odległym czasie po zdarzeniu wypadkowym a samo zdarzenie było na tyle błahe, że pracownik nie mógł przewidzieć negatywnych jego skutków.
Moment ustalenia okoliczności i przyczyn wypadku przy pracy może mieć także znaczenie w zakresie dochodzenia roszczeń poza ubezpieczeniowych, a to z uwagi na obowiązujące w tym zakresie terminy przedawnienia tych roszczeń.
Reasumując, roszczenie o ustalenie, że dany wypadek był wypadkiem przy pracy nie podlega przedawnieniu, natomiast instytucji przedawnienia podlegają roszczenia związane z tym zdarzeniem. W zależności od tego czy roszczenia odszkodowawcze związane z wypadkiem będą dochodzone od Zakładu Ubezpieczeń Społecznych czy od pracodawcy, w zakresie wykraczającym poza odpowiedzialność ZUS, terminy przedawnienia tych roszczeń będą wynikać albo z przepisów ubezpieczeniowych albo z art. 291 Kodeksu pracy (por. też T. Nycz „Przedawnienie roszczeń wypadkowych” część 1,2 i 3, Atest-Ochrona Pracy 2003 nr 10, nr 11 i nr 12).
Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.
Zapytaj prawnika - porady prawne online
O autorze: Adam Dąbrowski