Roszczenia pracownika po zmianie właściciela firmy

Zasady na jakich pracownik powinien odebrać zaległy urlop

Pracodawca, zgodnie z art. 161 Kodeksu pracy (w skrócie K.p.) powinien udzielić pracownikowi urlopu w tym roku kalendarzowym, w którym pracownik uzyskał do niego prawo. Jeśli pracownik nie wykorzysta urlopu w tym roku to zgodnie z art. 168 K.p. urlop ten traktuje się jako zaległy i pracownik powinien wykorzystać go najpóźniej do dnia 30 września następnego roku kalendarzowego.

Powyższa zasada dotyczy tylko urlopu zaległego za rok 2011, zaś do wszystkich wcześniejszych urlopów zaległych, czyli za rok 2010 i wcześniejsze, nadal zastosowanie ma poprzednia treść art. 168 K.p., mówiąca, iż pracownik powinien wykorzystać urlopu do końca pierwszego kwartału roku następującego po roku, za który należy się urlop. Wynika tak ze stanowiska Głównego Inspektoratu Pracy z 16 grudnia 2011 r. w sprawie wykorzystania dawnych urlopów zaległych do końca września 2012 r. (GNP-s364-4560-63-1/11/PE/RP), zgodnie z którym urlopy np. za rok 2009 lub 2010 powinny być udzielone na starych zasadach według poprzednio obowiązującego art. 168 K.p., czyli do końca pierwszego kwartału następnego roku kalendarzowego.

Naruszenie przez pracodawcę przepisów o czasie pracy

Nie ujawnia Pan powodów, dla których urlop nie był wykorzystywany. Warto wiedzieć, że zgodnie z art. 282 § 1 pkt.2 K.p. „pracodawca, który nie udziela pracownikowi urlopu wypoczynkowego podlega karze grzywny od 1.000 zł do 30.000 zł”.

Tej samej karze podlega, kto narusza przepisy o czasie pracy (art. 281 pkt 5 K.p.), a tak jest w Pana przypadku, gdyż zgodnie z art. 129 § 1 „czas pracy nie może przekraczać 8 godzin na dobę i przeciętnie 40 godzin w przeciętnie pięciodniowym tygodniu pracy w przyjętym okresie rozliczeniowym nie przekraczającym 4 miesięcy. W uzasadnionych przypadkach czas pracy może być wydłużony do 12 godzin” (art. 135 § 1 K.p.), ale czas pracy w Pana przypadku był wydłużany także ponad 12 godzin, co jest niedopuszczalne w przypadku pracy w barze.

Zatrudniony jest Pan na część etatu i w umowie powinna być określona liczba godzin, których przekroczenie spowoduje konieczność zapłaty za pracę w nadgodzinach (art. 151 § 5 K.p.). Przekraczanie norm czasu pracy u niepełnoetatowca powoduje trudności w ustaleniu prawidłowej wysokości należnego mu wynagrodzenia, nieprawidłowości w udzielaniu czasu wolnego, poza tym budzi wątpliwości, czy w takim przypadku zatrudnienie nie powinno być jednak na pełen etat.

Kiedy przedawniają się roszczenia ze stosunku pracy?

Odpowiadając na kolejne interesujące Pana zagadnienie – zgodnie z art. 291 § 1 K.p. „roszczenia ze stosunku pracy ulegają przedawnieniu z upływem 3 lat od dnia, w którym roszczenie stało się wymagalne”.

Z wyroku Sądu Najwyższego z 11 kwietnia 2001 r., sygn. akt I PKN 367/00, który doprecyzowuje kwestię przedawnienia prawa do urlopu zaległego, wynika, że „roszczenie o udzielenie urlopu wypoczynkowego przedawnia się z upływem trzech lat od dnia, w którym stało się wymagalne (art. 291 § 1 KP), przy czym rozpoczęcie biegu tego terminu następuje bądź z końcem roku kalendarzowego, za który urlop przysługuje (art. 161 KP), bądź najpóźniej z końcem pierwszego kwartału roku następnego, jeżeli urlop został przesunięty na ten rok z przyczyn leżących po stronie pracownika lub pracodawcy (art. 168 KP)”. Ustalenie terminu wymagalności urlopu ma znaczący wpływ na moment przedawnienia prawa do urlopu za lata wcześniejsze. Stosując wyżej przywołane przepisy oraz mając na uwadze stanowisko GIP, przyjąć należy, iż nadal może się Pan ubiegać o urlop za rok 2009 – prawo to przedawni się dopiero 31 marca 2013 roku.

Również za okres trzech 3 lat wstecz ma Pan prawo domagać się zapłaty wynagrodzenia i dodatków za pracę w godzinach nadliczbowych. Warto wiedzieć o tym, że przedawnienie może być przerwane przez każdą czynność przed właściwym organem powołanym do rozstrzygania sporów lub egzekwowania roszczeń przedsięwziętą bezpośrednio w celu dochodzenia lub ustalenia albo zaspokojenia lub zabezpieczenia roszczenia – np. złożenie pozwu, a także przez uznanie roszczenia (art. 295 § 1 K.p.).

Należy więc jak najszybciej złożyć pozew, w którym domagać się Pan będzie zapłaty za nadgodziny. Odrębnie należy też domagać się udzielenia urlopu zaległego za lata 2009 do 2011, a w razie odmowy pracodawcy również skierować w tej sprawie pozew do sądu.

Przejście zakładu pracy na innego pracodawcę a zaległy urlop i nierozliczone nadgodziny pracownika

Jeśli w najbliższej przyszłości ma nastąpić zmiana pracodawcy, to należy wiedzieć, że również i w takim przypadku przepisy prawa pracy dają rozwiązanie. Jeśli do przejścia zakładu pracy dojdzie w trybie art. 23¹ § 1 K.p., to nowy pracodawca stanie się z mocy prawa stroną w dotychczasowych stosunkach pracy. I w takiej sytuacji za zobowiązania wynikające ze stosunku pracy, powstałe przed przejściem części zakładu pracy na innego pracodawcę, dotychczasowy i nowy pracodawca odpowiadać będą solidarnie (art. 23¹ § 2 K.p.). Będzie więc Pan mógł domagać się zapłaty za nadgodziny oraz udzielenia urlopu odpowiednio albo od obecnego albo od nowego pracodawcy albo od obu jednocześnie – w przypadku urlopu np. nowy pracodawca udzieli go w naturze, zaś dotychczasowy będzie zobowiązany wypłacić ekwiwalent pieniężny za dni, których nie udzieli nowy pracodawca.

Jeśli masz podobny problem prawny, zadaj pytanie naszemu prawnikowi (przygotowujemy też pisma) w formularzu poniżej  ▼▼▼