Indywidualne porady prawne
• Autor: Adam Dąbrowski
Jestem w ciąży, termin porodu mam pod koniec grudnia. Czy jeśli 16 października 2013 r. kończy mi się umowa, to pracodawca będzie zobowiązany do jej przedłużenia?
Nie podała Pani informacji, jakiego rodzaju jest umowa, poza tym, że jest ona terminowa, a ma to dość duże znaczenie w kwestii ustalenia Pani uprawnień.
W przypadku umów o pracę zawartych na czas określony przepisy Kodeksu pracy (K.p.) nie pozwalają wypowiedzieć lub rozwiązać takiej umowy w okresie ciąży, wyjątkiem jest tu umowa zawarta na okres próbny nieprzekraczający jednego miesiąca (art. 177 § 1 K.p.), ponadto jeśli umowa kończy się przed dniem porodu, przepisy te nakazują przedłużyć do dnia porodu umowę o pracę zawartą na czas określony lub na czas wykonania określonej pracy albo na okres próbny przekraczający jeden miesiąc, jeśli umowa taka uległaby rozwiązaniu po upływie trzeciego miesiąca ciąży (art. 177 § 3 K.p.). Wyjątkiem są tu umowy na zastępstwo, które nie ulegają przedłużeniu bez względu na wiek ciąży.
Powyższa ochrona nie jest bezwzględna, gdyż pracodawca będzie mógł rozwiązać umowę o pracę z ciężarną pracownicą w razie ogłoszenia upadłości lub likwidacji pracodawcy, a także gdy zachodzą przyczyny uzasadniające rozwiązanie umowy bez wypowiedzenia z jej winy – do rozwiązania umowy może więc dojść w przypadku opisanym m.in. w art. 177 § 4 K.p.
Nieco inaczej z przedłużeniem umowy jest w przypadku pracowników zatrudnionych na umowę o pracę tymczasową. Sytuację takiego pracownika regulują przepisy ustawy z dnia 9 lipca 2003 r. o zatrudnianiu pracowników tymczasowych (Dz. U. z 2003 r. Nr 166, poz. 1608 z późn. zm.) oraz przepisy K.p. Ochrona ciężarnych pracownic tymczasowych jest niestety słabsza niż pracownic, które są zatrudnione np. na podstawie umowy o pracę na czas określony – m.in. nie ulega przedłużeniu umowa, która zakończyłaby się przed dniem porodu.
Pracodawca nie będzie mógł wypowiedzieć ani rozwiązać umowy o pracę tymczasową z ciężarną pracownicą i umowa będzie obowiązywała do dnia, do którego została zawarta (art. 18. ust. 1. ustawy o zatrudnianiu pracowników tymczasowych). Również zastosowanie ma w tym przypadku art. 177 § 1 K.p., zgodnie z którym: „pracodawca nie może wypowiedzieć ani rozwiązać umowy o pracę w okresie ciąży, a także w okresie urlopu macierzyńskiego, chyba że zachodzą przyczyny uzasadniające rozwiązanie umowy bez wypowiedzenia z jej winy i reprezentująca pracownicę zakładowa organizacja związkowa wyraziła zgodę na rozwiązanie umowy”.
Jeśli więc Pani umowa to umowa na czas określony (ale nie na zastępstwo) – pracodawca będzie zobowiązany przedłużyć umowę o pracę do dnia porodu, gdyż 16 października 2013 r. wiek ciąży będzie przekraczał 3 miesiące (12 tygodni).
W tym miejscu warto zaznaczyć, że miesiąc ciąży to nie to samo, co miesiąc kalendarzowy. Wynika tak z wyroku Sądu Najwyższego z 5 grudnia 2002 r. (I PK 33/02, OSNP z 2004 r. nr 12, poz. 204), zgodnie z którym termin upływu trzeciego miesiąca ciąży (art. 177 § 3 K.p.) oblicza się w równej miary miesiącach księżycowych (28 dni).
W uzasadnieniu wyroku SN stwierdził m.in., że: „upływ trzeciego miesiąca ciąży, o którym stanowi art. 177 § 3 k.p., następuje z upływem trzech miesięcy księżycowych, które obejmują trzy 4-tygodniowe lub trzy 28-dniowe okresy trwania ciąży”.
Jeśli zaś jest Pani zatrudniona na umowę o pracę tymczasową – umowa rozwiąże się w ostatnim dniu jej obowiązywania i pracodawca nie będzie zobowiązany do jej przedłużenia.
Jeśli masz podobny problem prawny, zadaj pytanie naszemu prawnikowi (przygotowujemy też pisma) w formularzu poniżej ▼▼▼
Indywidualne porady prawne
O autorze: Adam Dąbrowski
Zapytaj prawnika
Kodeks pracy