Okres ochronny pracownika przed emeryturą

Okres ochronny wynikający z wieku emerytalnego

Ustosunkowując się do zadanego przez Panią pytania, uprzejmie wyjaśniam co następuje.

Podstawę prawną niniejszej opinii stanowią przepisy Kodeksu pracy zwanego dalej K.p. oraz przepisy Kodeksu cywilnego zwanego dalej K.c.

Poniższa odpowiedź została oparta na Pani pytaniu i jego ocenie prawnej. Z treści Pani pytania wynika, iż pozostaje Pani zatrudniona w jednym z banków, w wymiarze 3/4 etatu. W chwili obecnej, jak wynika z treści Pani pytania znajduje się Pani w okresie ochronnym wynikającym z wieku emerytalnego.

Istotnym z punktu widzenia Pani interesu jest przepis art. 39 K.p.c., zgodnie z którym „Pracodawca nie może wypowiedzieć umowy o pracę pracownikowi, któremu brakuje nie więcej niż 4 lata do osiągnięcia wieku emerytalnego, jeżeli okres zatrudnienia umożliwia mu uzyskanie prawa do emerytury z osiągnięciem tego wieku.”

Pracownik, aby skorzystać z tej ochrony, musi spełnić 2 przesłanki:

Po pierwsze – jest to osoba, której brakuje nie więcej niż 4 lata do osiągnięcia wieku emerytalnego.

Po drugie – z osiągnięciem wieku emerytalnego ta osoba ma mieć zapewnione uprawnienia emerytalne.

Zobacz też: Okres ochronny przed emeryturą

Prawo do emerytury po zakończeniu okresu ochronnego

W treści pytania wyraźnie podnosi Pani, iż w chwili obecnej w takim okresie ochronnym się Pani znajduje, albowiem za dwa lata uzyska Pani prawo do emerytury. Warunkiem koniecznym podlegania pod ochronę z art. 39 K.p. jest zatem uzyskanie prawa do emerytury po zakończeniu okresu ochronnego. Na jaką datę oceniamy, czy komuś brakuje 4 lata do wieku emerytalnego? Ocenia się to na datę złożenia oświadczenia woli o wypowiedzeniu. Gdyby złożyło się, że w dacie składania oświadczenia woli pracownikowi brakowało więcej niż 4 lata do osiągnięcia wieku emerytalnego i dopiero w trakcie biegu okresu wypowiedzenia uzyskałby wiek chroniony to ta okoliczność nie ma wpływu na ocenę prawidłowości wypowiedzenia.

„Zakaz wypowiedzenia umowy o pracę z art. 39 K.p. nie obowiązuje przed osiągnięciem wieku »przedemerytalnego«, chociażby wiek ten pracownik przekroczył w okresie wypowiedzenia.” (Wyrok Sądu Najwyższego – Izba Administracyjna, Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 7 kwietnia 1999 r. I PKN 643/98).

Wypowiedzenie umowy o pracę

Wypowiedzenie umowy o pracę w Pani przypadku może nastąpić tylko w sytuacji, o której mowa w art. 41¹ K.p., zgodnie z którym w razie ogłoszenia upadłości lub likwidacji pracodawcy, nie stosuje się przepisów art. 38, 39 i 41, ani przepisów szczególnych dotyczących ochrony pracowników przed wypowiedzeniem lub rozwiązaniem umowy o pracę.

Innymi słowy tylko ogłoszenie upadłości, jak i likwidacja pracodawcy umożliwia wypowiedzenie Pani umowy o pracę. Mowa w tym przypadku o wypowiedzeniu definitywnym skutkującym rozwiązaniem umowy o pracę. Zmiana warunków pracy lub płacy może nastąpić natomiast w sytuacji, jeżeli wypowiedzenie stało się konieczne ze względu na:

1) wprowadzenie nowych zasad wynagradzania dotyczących ogółu pracowników zatrudnionych u danego pracodawcy lub tej ich grupy, do której pracownik należy,

2) stwierdzoną orzeczeniem lekarskim utratę zdolności do wykonywania dotychczasowej pracy albo niezawinioną przez pracownika utratę uprawnień koniecznych do jej wykonywania.

Oświadczenie woli o rozwiązaniu umowy o pracę w trybie dyscyplinarnym

W chwili obecnej jedyną możliwością rozwiązania z Panią umowy o pracę jest złożenie Pani oświadczenia woli o rozwiązaniu umowy o pracę w trybie dyscyplinarnym z uwagi np. na ciężkie naruszenie podstawowych obowiązków pracowniczych. Wypowiedzenie umowy o pracę nie będzie natomiast zgodne z prawem. Pragnę zauważyć, iż pracodawca może dążyć do przedłożenia Pani do podpisu oświadczenia woli o rozwiązaniu umowy o pracę za porozumieniem stron. Jeżeli taka sytuacja będzie miała miejsce proszę takiego oświadczenia nie podpisywać, albowiem uchylanie się od skutków prawnych takiego oświadczenia będzie bardzo trudne, żeby nie napisać niemożliwe.

Z treści Pani pytania nie wynika co prawda jakoby zatrudniona była Pani na podstawie umowy o pracę na czas nieokreślony, ale dla potrzeb niniejszego opracowania przyjmuję, że tak jest. Nawet jeżeli pracodawca zdecydowałby się wypowiedzieć Pani warunki umowy o pracę, musi to uczynić w formie pisemnej z podaniem przyczyny – w tym przypadku ze wskazaniem na art. 41¹ K.p. Tylko polepszenie warunków pracy nie stanowi wypowiedzenia warunków płacy lub pracy i nie wymaga formy pisemnej. Ocena, czy dana zmiana jest korzystna czy niekorzystna dla pracownika, powinna być dokonywana według kryteriów obiektywnych, tzn. tak, jak odebrałby to przeciętny pracownik zdrowy na ciele i umyśle.

Zmiana warunków pracy

Pracodawca nie może zatem dokonać zmiany Pani warunków pracy z 3/4 etatu na pełny etat przy zachowaniu dotychczasowego wynagrodzenia, albowiem powyższe stanowi wypowiedzenie warunków pracy lub płacy i narusza przepisy art. 39 K.p. Przepis art. 39 K.p. stanowi, że „Pracodawca nie może wypowiedzieć umowy o pracę”. Mowa zatem o niemożności wypowiedzenia. Brak rozbicia na wypowiedzenie definitywne, jak i wypowiedzenie zmieniające wskazuje, iż ochrona przedemerytalna obejmuje oba te rodzaje wypowiedzenia.

Jeżeli doszłoby do wręczenia Pani wypowiedzenia proszę zachować dla siebie kopię tegoż pisma, albowiem odmowa przyjęcia wypowiedzenia nie spowoduje, że nie zostanie ono złożone. Zgodnie z art. 61 § 1 K.c. oświadczenie woli, które ma być złożone innej osobie, jest złożone z chwilą, gdy doszło do niej w taki sposób, że mogła zapoznać się z jego treścią. Innymi słowy sama możliwość zapoznania się z treścią wypowiedzenia powoduje, iż od tego dnia biegnie 7 dniowy termin do złożenia odwołania. Termin ten jest zawity a to z kolei powoduje, iż jego przywrócenie jest bardzo ciężkie i obwarowane warunkami określonymi w Kodeksie postępowania cywilnego. Proszę zatem w razie otrzymania takiego wypowiedzenia (bez względu na rodzaj – za wyjątkiem sytuacji opisanych w art. 41¹ K.p. i 43 K.p.) składać odwołanie do sądu pracy. Powództwo w sprawach z zakresu prawa pracy może być wytoczone bądź przed sądem właściwości ogólnej pozwanego, bądź przed sądem, w którego okręgu praca jest, była lub miała być wykonywana, bądź też przed sądem, w którego okręgu znajduje się zakład pracy.

Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej  ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.