Odpowiedzialność pracownika

Odpowiedzialność materialna pracownika

Kwestia odpowiedzialności materialnej pracownika za szkodę wyrządzoną pracodawcy uregulowana jest w art. 114 i nast. Kodeksu pracy. Zgodnie z tymi przepisami pracownik, który ze swej winy, wskutek niewykonania lub nienależytego wykonania obowiązków pracowniczych, wyrządził pracodawcy szkodę, ponosi odpowiedzialność materialną.

Aby pracownik ponosił odpowiedzialność za swoje działania, muszą zostać spełnione przesłanki jego odpowiedzialności: bezprawność działania pracownika (polegająca na niewykonaniu lub nienależytym wykonaniu obowiązków pracowniczych), wina oraz związek przyczynowy pomiędzy bezprawnym działaniem a szkodą.

Szkoda, którą wyrządził pracownik, stanowi uszczerbek przejawiający się w różnicy między obecnym stanem majątkowym pracodawcy, a tym, jaki by posiadał, gdyby nie nastąpiło zdarzenie, które ten uszczerbek spowodowało.

Zobacz też: Nieumyślny błąd pracownika

Szkoda z winy umyślnej lub z winy nieumyślnej

Kodeks pracy odrębnie reguluje sytuację pracownika, który wyrządził szkodę z winy umyślnej, a odrębnie z winy nieumyślnej.

Winę umyślną można podzielić na działanie z zamiarem bezpośrednim (pracownik działa w celu wyrządzenia pracodawcy szkody) oraz na działanie z zamiarem ewentualnym (pracownik przewiduje wystąpienie szkody i godzi się na jej wystąpienie).

Wina nieumyślna to niedbalstwo lub lekkomyślność.

W przypadku wyrządzenia szkody z winy nieumyślnej pracownik zobowiązany jest do jej naprawienia w granicach szkody rzeczywistej. W takim przypadku wysokość odszkodowania nie może przekroczyć trzymiesięcznego wynagrodzenia przysługującego pracownikowi w dniu wyrządzenia szkody.

W przypadku wyrządzenia szkody z winy umyślnej, pracownik pokryje szkodę w pełnym zakresie, w granicach szkody rzeczywistej, a także utraconych korzyści.

Obowiązek udowodnienia szkody ciąży na pracodawcy. To on musi wykazać, że szkoda zaistniała w wyniku zawinionego działania pracownika niewykonującego lub nienależycie wykonującego swoje obowiązki.

Odpowiedzialność w wysokości rzeczywistych strat pracodawcy

W opisywanym przypadku pracownik źle wykonywał swoje obowiązki i wprowadzał pracodawcę w błąd. Z całą pewnością był świadom konsekwencji niewykonania swoich obowiązków. Można więc powiedzieć, że działał umyślnie z zamiarem ewentualnym. W takim wypadku pracownik będzie ponosił odpowiedzialność w wysokości rzeczywistych strat pracodawcy.

Należy jednak pamiętać, iż roszczenie przedawnione staje się roszczeniem naturalnym, tzn. istnieje nadal, ale dłużnik może uchylić się od zaspokojenia wierzyciela, chyba że zrzeka się korzystania z zarzutu przedawnienia. Jeżeli więc pracodawca nie zdoła wyegzekwować należności (dłużnik podniesie zarzut przedawnienia), wtedy powstanie rzeczywiście poniesiona przez pracodawcę szkoda. Sam fakt przedawnienia należności nie powoduje szkody (roszczenie istnieje nadal).

Roszczenie pracodawcy o naprawienie szkody wyrządzonej przez pracownika wskutek niewykonania lub nienależytego wykonania obowiązków pracowniczych przedawnia się z upływem 1 roku od dnia, w którym pracodawca uzyskał informację o wyrządzeniu przez pracownika szkody, nie później jednak niż z upływem 3 lat od jej wyrządzenia. Jeżeli natomiast pracownik umyślnie wyrządził szkodę, przedawnienie wynosi 10 lat.

 Łukasz Obrał

Jeśli masz podobny problem prawny, zadaj pytanie naszemu prawnikowi (przygotowujemy też pisma) w formularzu poniżej  ▼▼▼