Indywidualne porady prawne
• Autor: Dorota Kriger
Jestem do 6 października na urlopie wychowawczym, ale „pocztą pantoflową” dowiedziałam się, że pracodawczyni nie ma dla mnie pracy i musi mnie zwolnić. Jestem zatrudniona od 2001 roku na czas nieokreślony, czyli należy mi się 3-miesięczne wypowiedzenie. Szefowa miała się ze mną skontaktować w sprawie m.in. mojej odprawy. Niestety, nie odezwała się. Czy, gdy wrócę 6 października do pracy, szefowa może zmienić mi umowę na czas określony i po prostu zwolnić z 1-miesięczną odprawą? Czy jeśli dostanę wypowiedzenie z datą 6 października i 3-miesięczną odprawą muszę chodzić do pracy przez 3 miesiące, czy mogę już nie przychodzić i od razu zarejestrować się w urzędzie pracy jako bezrobotna?
Pracodawca ma obowiązek po zakończeniu przez pracownika urlopu wychowawczego dopuścić go do pracy. Mówi o tym art. 1864 Kodeksu pracy: „Pracodawca dopuszcza pracownika po zakończeniu urlopu wychowawczego do pracy na dotychczasowym stanowisku, a jeżeli nie jest to możliwe, na stanowisku równorzędnym z zajmowanym przed rozpoczęciem urlopu lub na innym stanowisku odpowiadającym jego kwalifikacjom zawodowym, za wynagrodzeniem nie niższym od wynagrodzenia za pracę przysługującego pracownikowi w dniu podjęcia pracy na stanowisku zajmowanym przed tym urlopem”.
Po powrocie z urlopu wychowawczego, czyli po podjęciu zatrudnienia przez pracownika, pracodawca może mu w uzasadnionej sytuacji przedłożyć wypowiedzenie umowy o pracę. Taką sytuacją jest brak możliwości zapewnienia pracy dla powracającego po urlopie pracownika lub likwidacja stanowiska pracy, na którym ten pracownik pracował.
Długość okresu wypowiedzenia powinna być zgodna z terminami kodeksowymi. W przypadku umowy na czas nieokreślony, zgodnie z art. 36 K.p. są to 2 tygodnie – jeżeli pracownik był zatrudniony krócej niż 6 miesięcy; 1 miesiąc – jeżeli pracownik był zatrudniony co najmniej 6 miesięcy; 3 miesiące – jeżeli pracownik był zatrudniony co najmniej 3 lata.
Pracodawca nie ma prawa samodzielnie zmienić rodzaju umowy, aby skrócić okres wypowiedzenia. Zawarcie umowy o pracę jest bowiem czynnością prawną polegającą na złożeniu zgodnych oświadczeń woli przez pracownika i pracodawcę. Rodzaj stosunku pracy został potwierdzony pisemnie na umowie i wiąże obie jej strony.
Jeśli pracodawca nie może pracownikowi zapewnić pracy np. z powodu likwidacji stanowiska, może skorzystać z art. 361 § 1 K.p.: „Jeżeli wypowiedzenie pracownikowi umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony następuje z powodu ogłoszenia upadłości lub likwidacji pracodawcy albo z innych przyczyn niedotyczących pracowników, pracodawca może, w celu wcześniejszego rozwiązania umowy o pracę, skrócić okres trzymiesięcznego wypowiedzenia, najwyżej jednak do 1 miesiąca. W takim przypadku pracownikowi przysługuje odszkodowanie w wysokości wynagrodzenia za pozostałą część okresu wypowiedzenia”.
Dodatkowo pracodawca ma prawo zwolnić pracownika z obowiązku świadczenia pracy podczas części lub całego okresu wypowiedzenia, a także zobowiązać pracownika do wykorzystania przysługującego mu urlopu wypoczynkowego (art. 1671 K.p.).
W sytuacji opisanej przez Panią mamy do czynienia z tzw. zwolnieniem indywidualnym – rozwiązanie umowy nastąpi z przyczyn niedotyczących pracownika, a przyczyny te stanowią wyłączny powód uzasadniający wypowiedzenie stosunku pracy lub jego rozwiązanie na mocy porozumienia stron. W przypadku konieczności zwolnienia choćby jednego pracownika, jeżeli dokonuje się go wyłącznie z przyczyn nieleżących po stronie pracownika, a pracodawca podlega przepisom ustawy z 13 marca 2003 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników (m.in. zatrudnia co najmniej 20 pracowników) – zwalnianemu pracownikowi należy się odprawa pieniężna.
Wysokość odprawy jest uzależniona od zakładowego stażu pracy i przysługuje w wysokości (art. 8 ust. 1 ustawy z dnia 13 marca 2003 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników Dz. U. Nr 90, poz. 844 z późn. zm.):
W urzędzie pracy należy zarejestrować się po rozwiązaniu umowy o pracę, jednak w przypadku skróconego okresu wypowiedzenia zasiłek będzie przysługiwał dopiero po upływie okresu, za który wypłacono odszkodowanie (zgodnie z art. 71 ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy).
Podsumowując omówione kwestie, w odpowiedzi na Pani pytanie informuję, że:
Jeśli masz podobny problem prawny, zadaj pytanie naszemu prawnikowi (przygotowujemy też pisma) w formularzu poniżej ▼▼▼
Indywidualne porady prawne
O autorze: Dorota Kriger
Absolwentka kierunku bankowość w Studium Finansów pod patronatem WSB w Poznaniu, licencjat Wydziału Ekonomicznego Akademii Ekonomicznej w Poznaniu w specjalności ekonomika pracy i zarządzanie kadrami. Od 1999 r. zatrudniona na stanowisku specjalisty do spraw administracji i zamówień publicznych, zajmuje się m.in. sprawami pracowniczymi.
Współpracuje przy pozyskiwaniu funduszy unijnych na realizację inwestycji i rozwój przedsiębiorczości (ukończone studia podyplomowe na Wydziale Ekonomicznym Uniwersytetu Gdańskiego w zakresie „Rozwój regionalny i fundusze strukturalne Unii Europejskiej. Kierowanie projektami”).
Zapytaj prawnika
Kodeks pracy