Indywidualne porady prawne
• Autor: Izabela Nowacka-Marzeion
Mam 58 lat, jestem zatrudniona na czas nieokreślony. Dostałam wczoraj rozwiązanie umowy o pracę z wypowiedzeniem. Przyczyną jest zła sytuacja finansowa pracodawcy i redukcja etatów. Czy dostanę odprawę? Czy działania pracodawcy, biorąc pod uwagę mój długi staż pracy (37 lat), są zgodne z prawem? Co mogę zrobić, by zachować pracę?
Z opisu wynika, iż ma Pani 58 lat a więc weszła pani w czas ochronny – przedemerytalny okres ochronny. Od 56. roku życia jest Pani chroniona przed wypowiedzeniem.
O zaliczeniu pracownika, któremu brakuje nie więcej niż cztery lata do nabycia prawa do emerytury z FUS, do grupy pracowników szczególnie chronionych decyduje data kalendarzowa, w której zostały spełnione wszystkie wymagania wymienione w art. 39. Przy czym przesłanki nabycia prawa do emerytury ocenia się z punktu widzenia przepisów prawnych (systemów ubezpieczeniowych), które obejmują danego pracownika.
Zobacz też: Czy podczas stażu można podjąć pracę
Inaczej mówiąc, zakaz wypowiedzenia umowy o pracę z art. 39 nie obowiązuje przed osiągnięciem wieku „przedemerytalnego”, chociażby wiek ten pracownik przekroczył w okresie wypowiedzenia. Z art. 39 wynika bowiem zakaz wypowiadania umowy o pracę pracownikowi, któremu brakuje nie więcej niż cztery lata do nabycia prawa do emerytury z FUS. Ustanowiony w tym przepisie zakaz związany został wyłącznie z pojęciem wypowiedzenia umowy o pracę, bez względu na to, kiedy w wyniku tej czynności prawnej następuje rozwiązanie stosunku pracy. Jest to konstrukcja prawna zakazująca wypowiedzenia umowy o pracę w okresie trwania ochrony przedemerytalnej, która nie sprzeciwia się rozwiązaniu stosunku pracy, jeżeli wypowiedzenie zostało dokonane przed datą obowiązywania zakazu wypowiedzenia. Istota tego zakazu odnosi się zatem do niedopuszczalności wypowiedzenia umowy o pracę w okresie ochronnym, co nie wyłącza możliwości jej rozwiązania w tym okresie, jeżeli w dacie wypowiedzenia pracownik nie był jeszcze objęty zakazem, o którym stanowi art. 39. Na tle tego przepisu o charakterze szczególnym, który powinien być interpretowany wprost z uwzględnieniem jego wyraźnego brzmienia, żadne względy nie przemawiają za dopuszczalnością odstępowania od interpretacyjnych dyrektyw językowo-logicznych i stosowania wykładni celowościowej, która miałaby prowadzić do rozszerzającej interpretacji tej wyjątkowej normy prawnej. W przypadkach, w których ustawodawca ustanowił szerszą ochronę przed ustaniem stosunku pracy, wyraźnie zakazuje się nie tylko wypowiadania, lecz także rozwiązywania umowy o pracę w określonym okresie ochronnym (np. art. 177 § 1 Kodeksu pracy).
Tymczasem już literalne brzmienie art. 39 wyklucza identyfikowanie wypowiedzenia umowy o pracę z jej skutkiem w postaci rozwiązania stosunku pracy, który następuje z upływem okresu wypowiedzenia (art. 32 § 2). Ustawodawca wyraźnie rozdziela obie te kategorie pojęciowe, co wyklucza przyjęcie, iż z jakichkolwiek powodów w pojęciu wypowiedzenia umowy o pracę – w art. 39 – mieści się także jej rozwiązanie. Dlatego nie można utrzymywać, że rozciągnięcie ochrony przed wypowiedzeniem także na osoby, które w dacie wypowiedzenia jeszcze wieku „przedemerytalnego” nie osiągnęły, a osiągną go dopiero w okresie biegnącego wypowiedzenia i przed rozwiązaniem stosunku pracy – odpowiada intencjom ustawodawcy i nie jest sprzeczne z zasadami współżycia społecznego. Rozstrzygające znaczenie ma w art. 39 wyłącznie zakaz wypowiedzenia umowy o pracę w wieku „przedemerytalnym”, jeżeli dalszy okres zatrudnienia umożliwia pracownikowi uzyskanie prawa do emerytury z osiągnięciem wieku emerytalnego. O zakazie tym decyduje data kalendarzowa, w której zostały spełnione wszystkie wymagania zawarte w art. 39. Zakaz ten nie obowiązuje, jeżeli w dacie wypowiedzenia pracownik nie osiągnął ochronnego wieku „przedemerytalnego”, który przekroczył dopiero w okresie biegnącego wypowiedzenia lub w dacie rozwiązania umowy o pracę (zob. wyrok SN z 7 kwietnia 1999 r., sygn. akt I PKN 643/98, OSNAPiUS 2000, nr 11, poz. 418).
Jednak zgodnie z art. 411 Kodeksu pracy:
„§ 1. W razie ogłoszenia upadłości lub likwidacji pracodawcy, nie stosuje się przepisów art. 38, 39 i 41, ani przepisów szczególnych dotyczących ochrony pracowników przed wypowiedzeniem lub rozwiązaniem umowy o pracę.
§ 2. W razie ogłoszenia upadłości lub likwidacji pracodawcy, umowa o pracę zawarta na czas określony lub na czas wykonania określonej pracy może być rozwiązana przez każdą ze stron za dwutygodniowym wypowiedzeniem”.
Art. 411 ma zastosowanie tylko wtedy, gdy dochodzi do upadłości lub likwidacji pracodawcy.
Proszę o skan lub zdjęcie wypowiedzenia umowy. Wskażę Pani, jakie kroki powinna Pani podjąć. Mamy na to 7 dni od wręczenia wypowiedzenia.
Jeśli masz podobny problem prawny, zadaj pytanie naszemu prawnikowi (przygotowujemy też pisma) w formularzu poniżej ▼▼▼
Indywidualne porady prawne
O autorze: Izabela Nowacka-Marzeion
Magister prawa, absolwentka Wydziału Prawa Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie. Doświadczenie zdobyła w ogólnopolskiej sieci kancelarii prawniczych, po czym podjęła samodzielną praktykę. Specjalizuje się w prawie cywilnym, rodzinnym, pracy oraz ubezpieczeń społecznych. Posiada bogate doświadczenie w procedurach administracyjnych, prawem budowlanym oraz postępowaniach cywilnych. Prywatnie interesuje się sukcesją i planowaniem spadkowym oraz zabezpieczeniem firm.
Zapytaj prawnika
Kodeks pracy