Umowa o pracę i samozatrudnienie

Równoległe świadczenie usług w oparciu o własną działalność gospodarczą (samozatrudnienie) oraz o umowę o pracę dla tego samego podmiotu jest możliwe tylko wtedy, gdy spełnione są jednocześnie dwa następujące warunki: zakresy świadczonych usług są różne rodzajowo od prac wykonywanych na podstawie umowy o pracę oraz gdy umowa dotycząca samozatrudnienia nie posiada cech stosunku pracy, o jakich mowa w art. 22 § 1 Kodeksu pracy.

Należy bowiem zwrócić uwagę na treść tego przepisu, zgodnie z którym „przez nawiązanie stosunku pracy pracownik zobowiązuje się do wykonywania pracy określonego rodzaju na rzecz pracodawcy i pod jego kierownictwem, oraz w miejscu i czasie wyznaczonym przez pracodawcę, a pracodawca do zatrudniania pracownika za wynagrodzeniem” oraz na art. 22 § 1¹: „zatrudnienie w warunkach określonych w § 1 jest zatrudnieniem na podstawie stosunku pracy, bez względu na nazwę zawartej przez strony umowy”.

Powyższe oznacza, że wykonywanie tych samych rodzajowo prac raz w oparciu o umowę o pracę, a następnie ich kontynuacja po godzinach pracy etatowej w tym samym trybie w ramach innej umowy – czy to cywilnoprawnej, czy też o współpracy między podmiotami gospodarczymi, może być traktowane jako próba ominięcia prawa, np. w zakresie ograniczeń dotyczących czasu pracy, gdy powstaje konieczność pracy w godzinach nadliczbowych oraz skracania, czasu przeznaczonego na wypoczynek dobowy i tygodniowy.

Samozatrudnienie na warunkach charakterystycznych dla umowy o pracę będzie bowiem zatrudnieniem na podstawie stosunku pracy, bez względu na nazwę zawartej przez strony umowy.

Potwierdza powyższe m.in. wyrok Sądu Apelacyjnego w Lublinie z dnia 17.08.2006 r. (sygn. akt III APa 24/06, OSA 2007/7/12), w którym Sąd Apelacyjny stwierdził, że „świadczenie tej samej rodzajowo pracy, co określona w umowie o pracę poza normalnym czasem pracy pracowników, na podstawie kolejnej umowy o pracę lub umów cywilnoprawnych (zlecenia, o dzieło), jest bowiem kontynuowaniem stosunku pracy w godzinach nadliczbowych. Zawieranie takich umów stanowi obejście przepisów o czasie pracy, przy czym nie ma tu znaczenia wola pracownika i pracodawcy. Praca nadliczbowa jest możliwa jedynie wówczas, gdy wprost dopuszczają ją przepisy ustawy, i to w granicach ustalonych tymi przepisami”. Wyrok ten, choć odnosi się do umów cywilnoprawnych, poprzez analogię może mieć zastosowanie również do samozatrudnionych.

W związku z powyższym, aby nie padł zarzut, iż strony stosunku pracy usiłują obejść prawo, umowa z samozatrudnionym pracownikiem musi dotyczyć innych rodzajowo prac i nie może mieć cech stosunku pracy.

Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej  ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.