Udzielamy indywidualnych Porad Prawnych

Masz podobny problem prawny?
Kliknij tutaj, opisz nam swój problem i zadaj pytania.

(zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje)

Świadczenia przysługujące w okresie czasowej niezdolności do pracy

Autor: Dorota Kriger

Artykuł omawia zasady wypłacania świadczeń przysługujących osobom, które z powodu choroby, bądź z innych przyczyn, czasowo utraciły zdolność do wykonywania pracy.

Zagadnienia omawiane w tym artykule zostały uregulowane w Kodeksie pracy, w szczególności w art. 92 § 1-5.

Interesuje Cię ten temat i chcesz wiedzieć więcej? kliknij tutaj >>

Zgodnie z przepisami Kodeksu pracy, czasowa niezdolność do pracy może powstać w wyniku:

  • choroby (także w czasie ciąży) lub
  • odosobnienia w związku chorobą zakaźną,
  • wypadku w drodze do pracy bądź z pracy, a także
  • w przypadku konieczności poddania się niezbędnym badaniom lekarskim, przewidzianym dla kandydatów na dawców komórek, tkanek i narządów oraz poddania się zabiegowi pobrania komórek, tkanek i narządów.

Czasowa niezdolność do pracy jest więc, w większości przypadków, zdarzeniem losowym, na które pracownik nie ma wpływu i w niewielkim stopniu może mu zapobiec. Ustawodawca, uwzględniając te okoliczności, zagwarantował pracownikom świadczenia, które im przysługują na określonych przepisami Kodeksu pracy warunkach. I tak, zgodnie z art. 92 § 1 Kodeksu pracy:

  1. pracownik niezdolny do pracy otrzyma wynagrodzenie w wysokości nie niższej niż 80% wynagrodzenia, jeśli niezdolność wywołana została chorobą lub odosobnieniem w związku z chorobą zakaźną,
  2. jeśli do powstania niezdolności doszło w związku z wypadkiem w drodze do pracy lub z pracy lub niezdolność jest skutkiem choroby przypadającej w okresie ciąży – pracownik zachowuje prawo do 100% wynagrodzenia,
  3. sytuacją szczególną jest konieczność poddania się niezbędnym badaniom lekarskim przewidzianym dla kandydatów na dawców komórek, tkanek i narządów oraz poddania się zabiegowi pobrania komórek, tkanek i narządów – ze względu na wyjątkowość tego typu zdarzeń pracownik zachowuje prawo do 100% wynagrodzenia.

Wymienione rozróżnienie wynagrodzeń przysługuje pracownikowi przez czas określony w Kodeksie pracy. Od 1 lutego 2009 roku okres pobierania wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy został uzależniony od wieku pracownika:

  • pracownik w wieku poniżej 50 roku życia ma prawo do wymienionego świadczenia przez okres łącznie do 33 dni w ciągu roku kalendarzowego,
  • pracownik, który ukończył 50 rok życia – w przypadku powstania niezdolności do pracy przypadającej po roku kalendarzowym, w którym pracownik osiągnął wskazany wiek (art. 92 § 5 K.p.) – ma prawo do świadczenia przez okres trwający łącznie do 14 dni w ciągu roku kalendarzowego.

W przypadku, kiedy w ciągu danego roku dochodzi do przekroczenia okresów, podczas których pracownik zachowuje prawo do wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy, za pozostały czas choroby pracownik otrzymuje zasiłek chorobowy. Zasady przysługiwania, ustalania podstawy wymiaru i wysokości zasiłku chorobowego omówione zostały w ustawie z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa – Dz. U. z 2005 r. Nr 31, poz. 267, z późn. zm. (dalej zwanej w skrócie „ustawą”).

Według tych samych zasad, które obowiązują przy ustalaniu podstawy wymiaru zasiłku chorobowego (art. 36-47 ustawy), obliczana jest także podstawa wymiaru wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy, zgodnie z art. 92 § 2 K.p.

Oznacza to, że podstawę wymiaru wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy stanowi przeciętne miesięczne wynagrodzenie wypłacone za okres 12 miesięcy kalendarzowych poprzedzających powstanie niezdolności do pracy albo z faktycznego okresu zatrudnienia za pełne kalendarzowe miesiące, jeżeli niezdolność do pracy powstała przed upływem tego okresu. Do ustalenia podstawy wymiaru wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy przyjmuje się przychód, stanowiący podstawę wymiaru składki na ubezpieczenie chorobowe, po odliczeniu potrąconych przez pracodawcę składek na ubezpieczenia społeczne.

Wynagrodzenie jest wypłacane za każdy dzień niezdolności do pracy, włącznie z dniami wolnymi od pracy, zaś podstawę jego wymiaru za jeden dzień stanowi 1/30 część wynagrodzenia, stanowiącego podstawę wymiaru tego świadczenia.

Wynagrodzenie za czas niezdolności do pracy nie przysługuje w przypadkach, w których pracownik nie ma prawa do zasiłku chorobowego (art. 92 § 3 K.p.). W szczególności do takich przypadków należy zaliczyć tzw. „okres wyczekiwania”, z którym mamy do czynienia wtedy, kiedy brak jest okresu ubezpieczenia chorobowego, trwającego nieprzerwanie co najmniej 30 dni.

Dopiero po okresie 30 dni ciągłego ubezpieczenia chorobowego pracownik nabywa prawo do wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy, a później do zasiłku chorobowego (art. 4 § 1. ustawy).

Ustawa o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa wymienia katalog osób i sytuacji, do których nie ma zastosowania wymagany okres 30-dniowego ubezpieczenia chorobowego (art. 4 § 3 ustawy.). Świadczenia, przysługujące podczas czasowej niezdolności do pracy, są wypłacane od pierwszego dnia niezdolności do pracy:

  1. absolwentom szkół lub szkół wyższych, którzy zostali objęci ubezpieczeniem chorobowym lub przystąpili do ubezpieczenia chorobowego w ciągu 90 dni od dnia ukończenia szkoły lub uzyskania dyplomu ukończenia studiów wyższych;
  2. jeżeli niezdolność do pracy spowodowana została wypadkiem w drodze do pracy lub z pracy;
  3. ubezpieczonym obowiązkowo, którzy mają wcześniejszy co najmniej 10-letni okres obowiązkowego ubezpieczenia chorobowego;
  4. posłom i senatorom, którzy przystąpili do ubezpieczenia chorobowego w ciągu 90 dni od ukończenia kadencji.

Art. 4 § 2 ustawy pozwala także do wymaganego okresu ubezpieczenia chorobowego wliczyć poprzednie okresy ubezpieczenia chorobowego, jeżeli przerwa między nimi nie przekroczyła 30 dni lub była spowodowana urlopem wychowawczym, urlopem bezpłatnym albo odbywaniem czynnej służby wojskowej przez żołnierza niezawodowego.

Podstawową różnicą pomiędzy wynagrodzeniem za czas niezdolności do pracy a zasiłkiem chorobowym jest następująca sytuacja, wymieniona w art. 92 § 3 K.p.: wynagrodzenie nie ulega obniżeniu w przypadku ograniczenia podstawy wymiaru zasiłku chorobowego.

Dokumentem stanowiącym podstawę do wypłaty wynagrodzenia, identycznie jak w przypadku zasiłku chorobowego, jest zaświadczenie o czasowej niezdolności do pracy wystawione na druku ZUS ZLA.

Jeżeli chcesz wiedzieć więcej na ten temat – kliknij tutaj >>

Udzielamy indywidualnych Porad Prawnych

Masz podobny problem prawny?
Kliknij tutaj, opisz nam swój problem i zadaj pytania.

(zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje)
Porad przez Internet udzielają
prawnicy z dużym doświadczeniem

Zapytaj prawnika

Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje!
Wycenę wyślemy do 1 godziny

Kodeks pracy

[Pobierz Kodeks pracy] Z zaznaczonymi zmianami.

Kodeks pracy

[Pobierz ustawę o PIP] Z zaznaczonymi zmianami.

Zadaj pytanie »

eporady24.pl

spadek.info

prawo-budowlane.info

odpowiedziprawne.pl

rozwodowy.pl

prawo-mieszkaniowe.info

prawo-karne.info

Szukamy prawnika »