Odpowiedzialność za przeterminowany towar
• Autor: Adam Dąbrowski
Często pracownicy sklepów zastanawiają się, czy ciąży na nich obowiązek ponoszenia konsekwencji i odpowiedzialności za przeterminowany towar towar. Odpowiedź znajduje się w przepisach prawa pracy, które chronią pracownika przed nieuzasadnionymi potrąceniami z wynagrodzenia, jednocześnie wskazując na obowiązek pracodawcy, by ryzyko prowadzenia działalności gospodarczej nie było przerzucane na pracowników. Z podobnym problemem mierzył się nasz klient pan Zenon. Pracował do niedawna przez półtora roku w hurtowni, w której ponosił i do tej pory ponosi odpowiedzialność materialną. Jego problem polega głównie na tym, że gdy zrobiono inwentaryzację, nie wzięto pod uwagę towarów niepełnowartościowych, czyli rzeczy przeterminowanych i tych z krótkim terminem ważności. Po inwentaryzacji komisja dała do podpisania pismo, w którym była kwota manka, lecz ta kwota wyliczona została z tych towarów niepełnowartościowych. Każdy z pracowników tej hurtowni podpisał i teraz muszą oni płacić to manko. Czy pracownicy powinni płacić za towar przeterminowany i ten z krótkim terminem, który przecież nie zaginął, tylko znajduje się w hurtowni?
Czy pracownik ponosi odpowiedzialność za przeterminowany towar?
Pracownik nie może ponosić odpowiedzialności za towar przeterminowany znajdujący się w powierzonej mu hurtowni. Nie sprzedanie tego towaru w terminie, co spowodowało obniżoną jego wartość, obciąża w ramach ryzyka prowadzonej działalności – pracodawcę.
W opisanym przypadku do pracodawcy należy wystosować pismo, kwestionujące rzetelność przeprowadzonej inwentaryzacji, z wnioskiem o zweryfikowanie jej wyników.
Kopię pisma, wraz z potwierdzeniem odbioru przez pracodawcę, należy zachować na wypadek dochodzenia przez pracodawcę roszczeń sądowych względem pracownika.
Potrącenia z pensji pracownika z tytułu manka
Ponadto wyjaśniam, że pracownik nie musi płacić żadnych należności z tytułu manka. Może to oczywiście zrobić w sposób dobrowolny. Ale pracodawca nie ma prawa dokonywać jakichkolwiek potrąceń z wynagrodzenia za pracę, bez uprzedniej pisemnej zgody pracownika.
Przy czym trzeba pamiętać, że niedopuszczalne jest oświadczenie pracownika typu: „wyrażam zgodę na potrącanie należności z tytułu powstałego manka w powierzonym mi przez pracodawcę mieniu”. W razie sporu sądowego, sąd pracy takie oświadczenie uzna za nieważne.
Dopuszczalne jest natomiast pisemne wyrażenie zgody przez pracownika na potrącenie konkretnej kwoty z wynagrodzenia za pracę w związku z powstałym w danym momencie mankiem. Zgoda na potrącenie z wynagrodzenia za pracę może być więc złożona tylko w momencie, gdy doszło do uszczerbku w majątku pracodawcy i pracownik zgadza się na pokrycie tej straty, bez potrzeby rozstrzygania sprawy przez sąd pracy.
Jeśli pracownik nie wyrazi takiej zgody, pracodawca może dochodzić swoich roszczeń tylko na drodze sądowej i dopiero prawomocny wyrok sądu pracy może stanowić podstawę do dokonywania potrąceń z wynagrodzenia za pracę.
Przykłady
Przypadek Anny, sprzedawczyni w sklepie
Anna, pracująca jako sprzedawczyni w małym sklepie, pewnego dnia podczas katalogowania zauważyła, że część towarów ma już bardzo krótki termin ważności, a niektóre nawet go przekroczyły. Pomimo zgłoszenia tego faktu szefostwu, nie podjęto żadnych działań. Gdy przeterminowane produkty zostały wykryte przez inspekcję, pracodawca próbował obciążyć Annę kosztami związanymi z ich utylizacją. Anna udowodniła jednak, że odpowiedzialność za przeterminowany towar i zarządzanie zapasami leży po stronie pracodawcy, a nie pojedynczego pracownika.
Doświadczenie Marcina, magazyniera w centrum dystrybucyjnym
Marcin pracował w dużym centrum dystrybucyjnym, gdzie jednym z jego zadań było dbanie o prawidłowy obrót towarów. Pewnego razu, z powodu błędu w systemie, partia produktów została niewłaściwie sklasyfikowana, co skutkowało ich przeterminowaniem. Pracodawca chciał pociągnąć Marcina do odpowiedzialności finansowej za straty. Marcin, korzystając z pomocy prawnej, wykazał, że błąd leżał po stronie systemu zarządzania magazynem, za który odpowiada pracodawca, a nie on.
Sytuacja Katarzyny, menedżerki sklepu spożywczego
Katarzyna, menedżerka w sklepie spożywczym, regularnie kontrolowała terminy ważności produktów i informowała zarząd o potrzebie przecen lub promocji na produkty zbliżających się do daty ważności. Decyzje o przecenach były jednak opóźniane. Gdy centrala próbowała obciążyć Katarzynę kosztami związanymi z przeterminowanymi produktami, przedstawiła ona dokumentację swoich działań i komunikacji, udowadniając, że wykonała wszystkie możliwe działania, aby uniknąć strat, i to zarząd nie podjął odpowiednich kroków w porę.
Podsumowanie
Podsumowując, odpowiedzialność za przeterminowany towar w miejscu pracy nie spoczywa automatycznie na pracowniku. Przepisy prawa pracy chronią pracowników przed nieuzasadnionymi roszczeniami ze strony pracodawców, podkreślając, że zarządzanie ryzykiem biznesowym i odpowiednie procedury zarządzania towarem należą do obowiązków pracodawcy.
Oferta porad prawnych
Masz problemy związane z odpowiedzialnością za przeterminowany towar w pracy? Skorzystaj z naszych porad prawnych on-line i otrzymaj profesjonalną pomoc w przygotowaniu pism obronnych. Nasi eksperci są gotowi wesprzeć Cię w każdej sytuacji prawnej. Opisz swój problem za pomocą formularza umieszczonego poniżej.
Źródła:
1. Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy - Dz.U. 1974 nr 24 poz. 141
Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.
Zapytaj prawnika - porady prawne online
O autorze: Adam Dąbrowski
prawnicy z dużym doświadczeniem
Zapytaj prawnika
Kodeks pracy
