Udzielamy indywidualnych Porad Prawnych

Masz podobny problem prawny?
Kliknij tutaj, opisz nam swój problem i zadaj pytania.

(zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje)

O prostocie środków pokontrolnych – część 1

Autor: Tadeusz M. Nycz

W artykule autor odnosi się do przepisów ustawy z dnia 13 kwietnia 2007 r. o Państwowej Inspekcji Pracy (j.t. Dz. U. z 2012 r. poz. 404, z późn. zm.), wskazując na hierarchię środków pokontrolnych organów PIP i poprawny sposób ich stosowania przy uwzględnieniu zasady rozwiązywania problemów naruszeń prawa najprostszymi metodami.

Przepisy ustawy z dnia 13 kwietnia 2007 r. o Państwowej Inspekcji Pracy (j.t. Dz. U. z 2012 r., poz. 404, z późn. zm.) przewidują odrębności od ogólnego postępowania administracyjnego określonego w Kodeksie postępowania administracyjnego.

Interesuje Cię ten temat i chcesz wiedzieć więcej? kliknij tutaj >>

Art. 12 ustawy o PIP przewiduje jednak, że w postępowaniu przed organami PIP w sprawach nieuregulowanych w ustawie bądź przepisach wydanych na jej podstawie albo w przepisach szczególnych stosuje się przepisy Kodeksu postępowania administracyjnego.

Postępowanie przed organami PIP reguluje zasadniczo rozdział 4 ustawy o PIP zatytułowany „Postępowanie kontrolne”. Nazwa tego rozdziału może być nieco myląca, ponieważ w rzeczywistości w rozdziale tym mamy przepisy głównie dotyczące postępowania kontrolnego, ale także art. 33 i 34, które dotyczą postępowania pokontrolnego, czyli wydawania stosownych środków pokontrolnych, których zadaniem jest doprowadzenie do likwidacji stwierdzonych w czasie kontroli naruszeń prawa pracy.

W tym miejscu pomijam drugi człon gramatycznego zapisu ustawy, mówiący o naruszeniu przepisów dotyczących legalności zatrudnienia, ponieważ kwestie te są w doktrynalnym, strukturalnym ujęciu gałęzi prawa umiejscowione w przepisach prawa pracy.

Ustawodawca w art. 12 ustawy o PIP nie użył zwrotu, że przepisy K.p.a. w postępowaniu przed organami PIP stosuje się odpowiednio, ale taki wniosek wynika z relacji procedur przewidzianych w ustawie o PIP w stosunku do procedur przewidzianych w K.p.a.

Rozdział 4 ustawy o PIP reguluje postępowanie kontrolne oraz postępowanie pokontrolne, które w części tylko będzie postępowaniem administracyjnym w rozumieniu K.p.a. Ta część obejmuje przypadki wydawania decyzji nazywanych najczęściej nakazami lub zakazami, o których mowa w art. 11 i 11a ustawy o PIP.

Kodeks postępowania administracyjnego nie reguluje w ogóle postępowania kontrolnego, wobec tego przy interpretacji zapisu art. 12 ustawy o PIP należy mieć na względzie fakt, iż przepisy K.p.a., określające zasadniczo postępowanie administracyjne zmierzające do wydania decyzji, powinny znaleźć zastosowanie do postępowania kontrolnego, co z natury rzeczy musi się łączyć z ich odpowiednim użyciem.

Wobec odmienności procedur regulowanych przez K.p.a. i ustawę o PIP zastosowanie przepisów K.p.a. do postępowania kontrolnego nieznanego regulacjom K.p.a. musi mieć odpowiedni charakter.

Odpowiedniość tę należy rozumieć w ten sposób, że nie wszystkie procedury K.p.a. znajdą zastosowanie do postępowania kontrolnego, ale tylko te, które w całościowym układzie systemowym regulacji postępowania kontrolnego wykazują potrzebę zastosowania z racji nieuregulowania prawnego pewnej sfery postępowania kontrolnego.

Oznacza to, że organy PIP zasadniczo są obowiązane stosować procedury przewidziane w K.p.a. w sprawach nieuregulowanych w ustawie o PIP, a w każdym razie związane są zasadami prawa administracyjnego wynikającymi z rozdziału 2, działu 1 Kodeksu postępowania administracyjnego.

Jedna z tych zasad zapisana została w art. 12 K.p.a. i przewiduje, że organy administracji publicznej powinny działać w sprawie wnikliwie i szybko, posługując się możliwie najprostszymi środkami prowadzącymi do jej załatwienia.

W przypadku organu I instancji PIP szybkość postępowania, zwłaszcza kontrolnego, może napotykać na obiektywne przeszkody i ograniczenia, tak z przyczyn dotyczących podmiotu kontrolującego jak i podmiotu kontrolowanego.

Inspektor pracy ma bowiem prawo objęcia kontrolą całego prawa pracy, toteż konkretny zakres zagadnień, które obejmował będzie czynnościami kontrolnymi, należy do jego uznania, nawet w przypadku podmiotu będącego przedsiębiorcą, w stosunku do którego wymagane jest upoważnienie do kontroli wystawiane zasadniczo przez okręgowego inspektora pracy.

Upoważnienia takie obejmują bowiem szeroko rozumiane bloki tematyczne, co daje inspektorowi pracy możliwość samodzielnego ustalenia rzeczywistego zakresu przeprowadzanej kontroli.

Wnikliwość, przewidziana art. 12 K.p.a., wiąże się z potrzebą zebrania i zbadania obiektywnie wszystkich istniejących dowodów pozwalających na wyjaśnienie sprawy, będącej przedmiotem postępowania kontrolnego.

Nakaz załatwienia sprawy możliwie najprostszymi środkami prowadzącymi do likwidacji naruszeń prawa pracy oznacza w przypadku inspektora pracy zastosowanie takiego środka pokontrolnego, który w najprostszy sposób doprowadzi do likwidacji stwierdzonych w czasie kontroli nieprawidłowości.

Zasada prostoty postępowania kontrolno-nadzorczego, którą należy wyprowadzić z treści art. 12 K.p.a. znajdującego odpowiednie zastosowanie do postępowania przed organami PIP, wymaga, aby czynności pokontrolne inspektora pracy nie przekraczały stopnia niezbędnej ingerencji powodującej likwidację naruszenia przepisu prawa pracy.

Ta zasada nie jest właściwie pojmowana na tle interpretacji art. 11 ustawy o PIP. Przepis ten stanowi, że „w razie stwierdzenia naruszenia przepisów prawa pracy lub przepisów dotyczących legalności zatrudnienia właściwe organy PIP są uprawnione odpowiednio do: [...]” – i tutaj następuje wyliczenie dostępnych środków pokontrolnych.

Z takiego zapisu – nie wiadomo na jakiej podstawie prawnej czy też zasadzie wykładni prawa – wyciąga się niekiedy wniosek, że jeżeli w wyniku kontroli stwierdzono np. naruszenie przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, to jedyną poprawną reakcją pokontrolną inspektora pracy powinien być nakaz likwidacji tej nieprawidłowości, czyli wydanie decyzji administracyjnej.

Z gramatycznej konstrukcji budowy art. 11 ustawy o PIP taki sposób kształtowania obowiązku inspektora pracy nie wynika. Artykuł ten jest legislacyjnie tak zbudowany, że określa kompetencje organów PIP w strukturze różnych środków pokontrolnych, nadając inspektorom pracy uprawnienie do decydowania o rodzaju zastosowanego środka pokontrolnego, właśnie przez pryzmat zasady wynikającej z art. 12 K.p.a.

Z przepisu art. 11 ustawy o PIP wynika jedynie niedopuszczalność stosowania decyzji administracyjnej w sprawach, w których taka kompetencja nie została organom PIP przypisana.

Nie ma natomiast jakichkolwiek podstaw prawnych do twierdzenia, że naruszenie przepisu bhp nie może być zlikwidowane poprzez zastosowanie najprostszego środka pokontrolnego w postaci polecenia likwidacji naruszenia prawa, o którym mowa w art. 11 pkt 8 ustawy o PIP.

Jeżeli chcesz wiedzieć więcej na ten temat – kliknij tutaj >>

Udzielamy indywidualnych Porad Prawnych

Masz podobny problem prawny?
Kliknij tutaj, opisz nam swój problem i zadaj pytania.

(zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje)
Porad przez Internet udzielają
prawnicy z dużym doświadczeniem

Zapytaj prawnika

Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje!
Wycenę wyślemy do 1 godziny

Kodeks pracy

[Pobierz Kodeks pracy] Z zaznaczonymi zmianami.

Kodeks pracy

[Pobierz ustawę o PIP] Z zaznaczonymi zmianami.

Zadaj pytanie »

eporady24.pl

spadek.info

prawo-budowlane.info

odpowiedziprawne.pl

rozwodowy.pl

prawo-mieszkaniowe.info

prawo-karne.info

Szukamy prawnika »