Udzielamy indywidualnych Porad Prawnych
Autor: Tadeusz M. Nycz
Na mocy ustawy z dnia 21 listopada 2008 r. o zmianie ustawy – Kodeks pracy (Dz. U. Nr 223, poz. 1460) znowelizowano przepisy Kodeksu pracy w zakresie problematyki bhp. W części pierwszej omówiłem zmiany dokonane w art. 207 i nowo wprowadzony art. 2071 K.p.
Interesuje Cię ten temat i chcesz wiedzieć więcej? kliknij tutaj >>
Artykuł 208 K.p. doprecyzowano o dwa postanowienia. Po pierwsze w § 1 dodano nowy punkt 4, zgodnie z którym pracodawcy wykonujący pracę w tym samym miejscu są obowiązani wzajemnie się informować, a także informować pracowników lub ich przedstawicieli o działaniach w zakresie zapobiegania zagrożeniom zawodowym występującym podczas wykonywanych przez nich prac.
W artykule 208 K.p. dodano nowy § 3 przewidujący, że pracodawca, na którego terenie wykonują prace pracownicy zatrudnieni przez różnych pracodawców, jest obowiązany dostarczać tym pracodawcom, w celu przekazania pracownikom, informacje, o których mowa w art. 2071 K.p.
Regulacja ta stanowi uzupełniające sprecyzowanie obowiązków ciążących na pracodawcach wykonujących pracę na wspólnym terenie, w celu takiej organizacji pracy i podejmowania działań ochronnych, które w pełni zapewnią przestrzeganie przepisów bhp.
Rozdział I działu dziesiątego Kodeksu pracy ustawodawca uzupełnił o kolejne trzy artykuły. W pierwszym z nich – art. 2091 K.p. nałożono na pracodawcę obowiązek:
Wskazane obowiązki pracodawcy powinny być dostosowane do rodzaju i zakresu prowadzonej działalności, liczby zatrudnionych pracowników i innych osób przebywających na terenie zakładu pracy oraz rodzaju i poziomu występujących zagrożeń.
Liczba pracowników wyznaczonych do udzielania pierwszej pomocy oraz do wykonywania czynności w zakresie ochrony przeciwpożarowej i ewakuacji pracowników, a także ich szkolenie oraz wyposażenie powinny być uzależnione od rodzaju i poziomu występujących zagrożeń.
Wskazany przepis nawiązuje do ustawy z dnia 24 sierpnia 1991 r. o ochronie przeciwpożarowej (j.t. Dz. U. z 2002 r. Nr 147, poz. 1229, z późn. zm.), a w szczególności do art. 4 tej ustawy, który precyzuje obowiązki właściciela budynku, obiektu budowlanego lub terenu, zwanych dalej obiektem, w zakresie zapewnienia ochrony przeciwpożarowej.
Pod pojęciem właściciela obiektu, o którym mowa w powołanym przepisie, należy rozumieć także zarządcę, jak również podmiot faktycznie władający danym obiektem, który jest zobowiązany do:
Zadania w wymienionym zakresie mogą realizować osoby posiadające co najmniej wykształcenie średnie i ukończone szkolenie inspektorów ochrony przeciwpożarowej lub posiadające tytuł technika pożarnictwa albo uznane kwalifikacje technika pożarnictwa nabyte w państwach członkowskich Unii Europejskiej, w państwach członkowskich Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) – stronach umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym lub w Konfederacji Szwajcarskiej.
Obowiązki zapisane w art. 2091 K.p. należy więc rozumieć w ten sposób, że na pracodawcy będącym właścicielem lub użytkownikiem budynku, obiektu budowlanego lub terenu ciąży obowiązek zrealizowania wymienionych wyżej powinności, które powinny wykonać osoby posiadające wskazane kwalifikacje zawodowe.
Zważywszy na to, że liczba pracowników, o których mowa w art. 2091 § 1 pkt 2 K.p., ich szkolenie oraz wyposażenie powinny być uzależnione od rodzaju i poziomu występujących zagrożeń, pracodawca realizujący omówione wyżej zadania będzie decydował o skali zatrudnienia pracowników, czy pojedynczego pracownika wykonującego te zadania.
Z komentowanego przepisu nie wynika więc obowiązek każdego pracodawcy do zatrudnienia choćby jednego pracownika zajmującego się tymi zagadnieniami, ale powinność sprowadza się do zrealizowania wskazanych zadań odpowiednio do stopnia i rodzaju występujących zagrożeń, przy uwzględnieniu oczywiście celowości i skuteczności tych działań.
Oznacza to, że jeśli pracodawca A użytkuje dany obiekt budowlany, którego właścicielem jest pracodawca B i on realizuje obowiązki w zakresie problematyki ppoż., to oczywiście pracodawca A jest uwolniony od tych powinności, gdyż spełnia je inny właściwy podmiot.
Konstrukcja i sens art. 2091 K.p. sprowadza się do tego, że żaden pracodawca nie może uwolnić się od odpowiedzialności za sprawy w nim zapisane, jeżeli zakres tych zadań nie jest faktycznie zrealizowany. Wspólne gospodarowanie w danym obiekcie nie uwalnia bowiem żadnego z pracodawców od posiadania stosownej wiedzy i informacji w zakresie zrealizowanych zadań dotyczących problematyki przeciwpożarowej.
Przy pomocy umów cywilnoprawnych ustanawiających zarząd lub użytkowanie danym obiektem, określone podmioty, wspólnie użytkujące obiekt, mogą uregulować przedmiotowe obowiązki w określony sposób.
Każdy z pracodawców musi jednak posiadać bieżące i sprawdzone informacje na temat rzeczywistej realizacji omawianych obowiązków, gdyż dopiero w takim stanie faktycznym można mówić o realnym zapewnieniu pracownikom bezpieczeństwa wykonywania pracy w danym obiekcie.
Szczególnie istotne obowiązki ciążą natomiast na tych pracodawcach, którzy w obiekcie wykonują prace niebezpieczne pod względem pożarowym i wybuchowym. W takim przypadku pracodawca jest obowiązany ściśle realizować obowiązki zapisane w szczególności w § 32 i 33 rozporządzenia MSWiA z dnia 21.04.2006 r. w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów (Dz. U. Nr 80, poz. 563).
Pracodawca taki powinien w szczególności:
Rozważenia także wymaga kwestia zapewnienia odpowiedniej liczby pracowników przy wykonywaniu tego rodzaju prac niebezpiecznych, ze względu na potrzebę zapewnienia stosownej asekuracji na wypadek powstania pożaru lub wybuchu.
Pamiętać trzeba bowiem o tym, że nawet ścisłe spełnienie wszystkich postanowień przepisów o charakterze ochronnym nie jest w stanie wyeliminować zagrożenia pożarem czy wybuchem i dlatego przy pracach szczególnie niebezpiecznych kwestia zapewnienia odpowiedniej asekuracji dla wykonujących taką pracę pracowników ma zasadnicze znaczenie prewencyjne.
Jeżeli chcesz wiedzieć więcej na ten temat – kliknij tutaj >>
Udzielamy indywidualnych Porad Prawnych
Zapytaj prawnika
Kodeks pracy