Dochód podczas urlopu nauczyciela

• Autor: Tomasz Krupiński

Obecnie jestem na urlopie dla poratowania zdrowia. Chcę wynająć swoje mieszkanie. Czy ten wynajem będzie traktowany jako dodatkowe źródło dochodu i może stanowić powód odwołania mnie z urlopu?

Masz podobny problem? Kliknij tutaj i zadaj pytanie. Pomagamy w podobnych sprawach.

Urlop dla poratowania zdrowia reguluje art. 73 ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. Karta Nauczyciela.

Zgodnie z ust. 7 tego artykułu „w okresie przebywania na urlopie dla poratowania zdrowia nauczyciel nie może nawiązać stosunku pracy lub podjąć innej działalności zarobkowej. W przypadku stwierdzenia, że w okresie urlopu dla poratowania zdrowia nauczyciel podejmuje inny stosunek pracy lub inną działalność zarobkową, dyrektor szkoły odwołuje nauczyciela z urlopu, określając termin, w którym nauczyciel obowiązany jest do powrotu do pracy”.

Dotychczasowa interpretacja przepisu art. 73 ust. 7, zdanie drugie, ustawy Karta Nauczyciela w odniesieniu do Pani sprawy obejmuje oprócz stosunków pracy (lub innych działalności zarobkowych) podjętych po dacie udzielenia urlopu dla poratowania zdrowia również takie stosunki (działalności zarobkowe), które podjęto przed dniem udzielenia urlopu.

Obowiązujący do dnia 31 sierpnia 2004 r. art. 73 ust. 1b ustawy Karta Nauczyciela stanowił, że w przypadku stwierdzenia, iż w okresie płatnego urlopu dla poratowania zdrowia nauczyciel wykonuje zatrudnienie lub prowadzi działalność sprzeczną z celami udzielonego urlopu, dyrektor szkoły odwołuje nauczyciela z urlopu, określając termin, w którym nauczyciel obowiązany jest do powrotu do pracy. Zwraca uwagę, że warunek wykonywania zatrudnienia lub prowadzenia działalności powiązany był z wymogiem sprzeczności z celami udzielonego urlopu. Oznacza to, że w poprzednim stanie prawnym dopuszczalna była dodatkowa aktywność zawodowa nauczyciela w czasie urlopu, byle nie była ona w sprzeczności z celem urlopu.

Ustawą z dnia 15 lipca 2004 r. o zmianie ustawy – Karta Nauczyciela oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz. U. 2004 r. Nr 179, poz. 1845) została zmieniona treść art. 73 Karty. W szczególności uzyskał nowe brzmienie przepis ustępu 7.

Na tle przytoczonych uregulowań jest widoczne, że do czasu nowelizacji art. 73 Karty Nauczyciela w 2004 r. przepisy tej ustawy wyraźnie dopuszczały w stosunku do nauczycieli chcących wykorzystać urlop dla poratowania zdrowia możliwość wykonywania w okresie urlopu zatrudnienia lub prowadzenia innej działalności, wyłączając jednak rodzaje zatrudnienia i działalności sprzeczne z celami urlopu, określone bądź to ogólnie (2000 r.), bądź też z uwzględnieniem indywidualnych wskazań w orzeczeniu o potrzebie udzielenia urlopu (2001 r.). Nowelizacja ustawy dokonana w 2004 r. nie zawiera już tego rodzaju pozytywnej regulacji. Jednoznacznie natomiast formułuje w ustępie 7 zakaz nawiązania stosunku pracy lub podejmowania innej działalności zarobkowej w okresie przebywania na urlopie, bez względu na ich rodzaj (charakter); nie mogą one zostać również wprowadzone w drodze rozporządzenia wykonawczego, ponieważ odpowiedni przepis (ustęp 11) nie przewidział takiej kompetencji dla Ministra Zdrowia.

Z powyższego wynika jednoznacznie, że w porównaniu do wcześniejszych uregulowań ustawodawca, w aspekcie możliwości łączenia zatrudnienia w ramach stosunku pracy (lub innej działalności zarobkowej) z korzystaniem z urlopu, postanowił zaostrzyć warunki, na jakich nauczyciele mogą wykorzystać urlop dla poratowania zdrowia. Jest to istotny wniosek, wskazujący na kierunek wykładni art. 73 ust. 7 Karty Nauczyciela.

Wniosek o celowym zaostrzeniu przez ustawodawcę warunków korzystania z urlopu dla poratowania zdrowia znajduje dalsze potwierdzenie w nowym przepisie art. 73 ust. 5, stabilizującym sytuację materialną nauczyciela w okresie korzystania z urlopu. Zgodnie z tym przepisem „nauczyciel w okresie przebywania na urlopie dla poratowania zdrowia zachowuje prawo do miesięcznego wynagrodzenia zasadniczego i dodatku za wysługę lat oraz prawo do innych świadczeń pracowniczych, w tym dodatków socjalnych, o których mowa w art. 54”.

Taki stan rzeczy został potwierdzony w orzecznictwie.

Przepis art. 73 Karty Nauczyciela wyraźnie wskazuje na zakaz prowadzenia działalności gospodarczej w trakcie urlopu dla poratowania zdrowia. Jednak działalność zarobkowa nie musi być działalnością gospodarczą, powodującą konieczność jej zarejestrowania np. w CEIDG. Pojęcie „działalność zarobkowa” w ustawie wprost nie została zdefiniowana. Dlatego też przy jej dookreślaniu warto oprzeć się na tezach orzecznictwa i doktryny.

Wynika z nich, że trzeba odróżniać dwa pojęcia: zarobek i zysk.

Zysk to nadwyżka przychodów nad poniesionymi stratami i właśnie możliwość powstania zysku wiąże się z działalnością zarobkową. Z kolei zarobek to dochód z określonej działalności, który jednak jest przeznaczany dalej na tę działalność. Dobrym przykładem może być działalność non profit, chociażby charytatywna, opiekuńczo-wychowawcza czy lecznicza. Jeżeli w związku z taką działalnością pobierane są jakieś opłaty, a następnie są przeznaczone na jej kontynuowanie (np. na utrzymanie budynków), to nie będzie ona uznawana za zarobkową. Inaczej będzie, gdy dochody z działalności zostaną przeznaczone na inne cele.

Co do zasady, wystarczy, że w ramach działalności założy się osiągnięcie zysku. Wówczas przesądzi to o zarobkowym jej charakterze.

Nawet więc, gdy podmiot nie osiąga zysku, ale jego działalność do tego zmierza – nadal będzie ona zarobkowa. Oczywiście cel taki formalizuje się poprzez wpis przedsiębiorcy do odpowiedniego rejestru. O tym, czy działalność jest zarobkowa, świadczy też udział wykonującego ją podmiotu w obrocie, np. formułowanie ofert czy wystawianie faktur.

Analizując wskazane normy prawne dotyczące urlopu dla poratowania zdrowia, należy zauważyć, iż ustawodawca świadomie i konsekwentnie dążył do stworzenia nauczycielowi możliwości powstrzymania się od pracy w celu realizacji zaleconego przez lekarza ubezpieczenia zdrowotnego leczenia i poprawy stanu zdrowia. Powyższe potwierdził Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 7 lipca 2005 r. (sygn. akt II PZP 5/05, OSNP 2005/24/387), w której zajął stanowisko, iż celem urlopu dla poratowania zdrowia jest poratowanie zdrowia i żeby tego dokonać, nauczyciel nie może łączyć zatrudnienia w ramach stosunku pracy lub innej działalności zarobkowej z korzystaniem z tego urlopu.

Należy podkreślić, że przepisy ustawy Karta Nauczyciela nie definiują pojęcia „działalność zarobkowa˝, dlatego dyrektor szkoły każdorazowo indywidualnie rozstrzyga, czy działania podejmowane przez nauczyciela w trakcie urlopu są działalnością zarobkową. Nauczyciele podczas przebywania na urlopie dla poratowania zdrowia powinni w maksymalnym stopniu korzystać z niezakłóconych warunków regenerowania organizmu. W ślad za tym ustawodawca gwarantuje wypłacanie wynagrodzenia ze środków publicznych (samorządowych) pomimo niewykonywania pracy w wysokości należnej nauczycielom wykonującym zadania.

Biorąc pod uwagę te przepisy i ich wykładnię językową, należy stwierdzić, że przez nauczyciela korzystającego z urlopu dla poratowania zdrowia wynagrodzenia z tytułu najmu może mieścić się w definicji „innej działalności zarobkowej˝, o której mowa w art. 73 ust. 7 ustawy Karta Nauczyciela.

Podsumowując, o udzieleniu płatnego urlopu dla poratowania zdrowia w celu przeprowadzenia zaleconego leczenia i odwołaniu z niego decyduje wyłącznie dyrektor szkoły, który zgodnie z przepisem art. 39 ust. 3 ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572 z późn. zm.) jest kierownikiem zakładu pracy dla zatrudnionych w szkole nauczycieli i decyduje w sprawach wynikających ze stosunku pracy nauczyciela.

Można zatem przyjąć, iż każda forma działalności, która przynosi nauczycielowi przychody, jest działalnością zarobkową. Oczywiście sztandarowym przykładem jest umowa o pracę, zlecenie, dzieło, pełnienie funkcji radnego.

Nauczyciel korzystający z urlopu dla poratowania zdrowia może jedynie zostać wolontariuszem, gdyż wolontariat nie jest ani nawiązaniem stosunku pracy, ani podjęciem działalności zarobkowej.

Na marginesie dodam, że najem lokalu nie zawsze wiąże się z działalnością gospodarczą, ale zawsze wiąże się z działalnością zarobkową (w innym wypadku byłoby to użyczenie lokalu). Funkcjonalnie jednak moim zdaniem wynajmowanie lokalu bez prowadzonej działalności nie powoduje przerwania Pani leczenia i nie jest sprzeczny z charakterem urlopu. Jak do tego podejdzie jednak dyrektor placówki – trudno mi powiedzieć.

Dodam także, że nauczyciel, któremu odmówiono udzielenia urlopu dla poratowania zdrowia lub którego z takiego urlopu odwołano z przyczyny określonej w art. 73 ust. 7 Karty Nauczyciela, może ewentualnie przez sądem pracy wykazywać, że nie prowadzi jednak działalności zarobkowej.

Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej  ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.

Zapytaj prawnika - porady prawne online

Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje!
Wycenę wyślemy do 1 godziny

O autorze: Tomasz Krupiński

Administrator portalu ePorady24, radca prawny z kilkunastoletnim doświadczeniem, magister prawa, absolwent Wydziału Prawa Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie. Specjalizuje się w prawie nieruchomości i prawie lokalowym (wykup mieszkań, najem, eksmisje, zasiedzenia itp.) oraz w prawie rodzinnym (rozwody, alimenty, podział majątku itp.). Doradza też wspólnotom mieszkaniowym i zarządcom nieruchomości (sam również ma uprawnienia zarządcy). Prowadzi własną kancelarię i reprezentuje naszych klientów w sądach.



Porad przez Internet udzielają
prawnicy z dużym doświadczeniem

Zapytaj prawnika

Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje!
Wycenę wyślemy do 1 godziny

Kodeks pracy

[Pobierz Kodeks pracy] Z zaznaczonymi zmianami.

Kodeks pracy

[Pobierz ustawę o PIP] Z zaznaczonymi zmianami.

Zadaj pytanie »

eporady24.pl

spadek.info

prawo-budowlane.info

odpowiedziprawne.pl

rozwodowy.pl

prawo-mieszkaniowe.info

prawo-karne.info

Szukamy prawnika »