Czy mogę zamieniać się z kolegami z pracy na dyżury?

Odpowiadając na Pana pytanie uprzejmie informuję, że zgodnie z art. 22 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (tekst jedn. Dz. U. z 2014 r., poz. 1502) przez nawiązanie stosunku pracy pracownik zobowiązuje się do wykonywania pracy określonego rodzaju na rzecz pracodawcy i pod jego kierownictwem oraz w miejscu i czasie wyznaczonym przez pracodawcę, a pracodawca – do zatrudniania pracownika za wynagrodzeniem.

Stosunek pracy posiada szczególne cechy, które pozwalają na jego odróżnienie od innych stosunków prawnych do niego zbliżonych, a mianowicie umowy o świadczenie usług oraz umowy o dzieło. Stosunek pracy wyróżnia się koniecznością osobistego wykonania pracy, podporządkowaniem pracownika pracodawcy, wykonywaniem pracy na rzecz pracodawcy i na jego ryzyko, a ponadto odpłatnością pracy. W razie ustalenia, że w łączącym strony stosunku prawnym występowały elementy obce stosunkowi pracy (np. brak podporządkowania, możliwość zastąpienia pracownika osobą trzecią), nie jest możliwa ocena, że zawarta została umowa o pracę.

Zasada osobistego świadczenia pracy oznacza, że pracownik winien wykonywać pracę na rzecz pracodawcy osobiście i nie może tego obowiązku spełniać za pośrednictwem innej osoby. Pracownik nie może samowolnie – zamiast osobistego wykonywania pracy – powierzyć jej wykonania innej osobie, będącej pracownikiem tego pracodawcy (wyrok SN z 16.05.1979 r., I PRN 49/79, niepubl.).

Wymóg osobistego świadczenia pracy związany jest z osobistymi przymiotami, jak np. kwalifikacjami, sumiennością, starannością, wiekiem, płcią, itp. Można w związku z tym stwierdzić, że stosunek ten opiera się na zasadzie szczególnego zaufania między stronami, co z kolei prowadzi do wniosku, że do jego powstania konieczne jest osobiste zawarcie umowy. Brak bezwzględnego obowiązku osobistego świadczenia pracy wyklucza możliwość zakwalifikowania stosunku prawnego jako umowy o pracę.

Podsumowując – pracownik ma świadczyć pracę w czasie i miejscu wskazanym przez pracodawcę. Nie może samodzielnie – bez zgody pracodawcy zamieniać się z innymi pracownikami na dyżury (nawet jeśli będzie przestrzegać zasad dotyczących norm czasu pracy). Takie samodzielne zamienianie dyżurów może być potraktowane jako naruszenie podstawowej zasady prawa pracy – osobistego jej świadczenia.

Jeśli więc pracodawca nie został powiadomiony o zamianie, albo nie wyraził na nią zgody – do zamiany dojść nie może. To nie pracownik decyduje, w jakich godzinach i dniach będzie pracował, tylko pracodawca.

Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej  ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.